Page 16 - 01-02-62
P. 16
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ความรู้เกี่ยวกับ
ฝุ่นละออง
โดย น.ต.หญิง เบญจภัค สางห้วยไพร นักวิชาการสาธารณสุข กกป.พร.
ปัจจุบันสถานการณ์กรุงเทพมหานคร มีคุณภาพอากาศที่แย่เป็นอันดับ ๙ ของโลก จากการสะสมของฝุ่นละออง
ในจ�านวนมากในอากาศ โดยฝุ่นละออง เกินค่ามาตรฐานทั้งในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล จนส่งผลกระทบต่อ
สุขภาพ ท�าให้ประชาชนทั่วไปจ�านวนมากต่างหาซื้อหน้ากากอนามัยมาสวมใส่ เพื่อป้องกันฝุ่นมลพิษที่ท�าให้เกิดโรคเกี่ยว
กับระบบทางเดินหายใจ
ฝุ่นละออง หมายถึง อนุภาคของแข็งและหยดละอองของเหลวที่แขวนลอยกระจายในอากาศ อนุภาค ที่แขวนลอย
อยู่ในอากาศ บางชนิดมีขนาดใหญ่และสีด�าจนมองเห็นเป็นเขม่าและควัน แต่บางชนิดมีขนาดเล็กมากจนมองไม่เห็นด้วย
ตาเปล่า ฝุ่นละอองที่แขวนลอยในบรรยากาศ โดยทั่วไปมีขนาดตั้งแต่ ๑๐๐ ไมครอนลงมา และก่อให้เกิดผลกระทบต่อ
สุขภาพอนามัยของคน สัตว์ พืช เกิดความเสียหายต่ออาคารบ้านเรือน ท�าให้เกิดความเดือดร้อนร�าคาญต่อประชาชน บดบัง
ทัศนวิสัย ท�าให้เกิดอุปสรรคในการคมนาคมขนส่ง นานาประเทศจึงได้มีการก�าหนดมาตรฐานฝุ่นละอองในบรรยากาศขึ้น
ส�าหรับในประเทศสหรัฐอเมริกา โดย US.EPA (United State Environmental Protection Agency) ได้มีการก�าหนด
ค่ามาตรฐานของฝุ่นรวม (Total Suspended Particulate) และฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า ๑๐ ไมครอน (PM10) แต่
เนื่องจากมีการศึกษาวิจัยพบว่า ฝุ่นขนาดเล็กนั้น จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพมากกว่าฝุ่นรวม เนื่องจากสามารถผ่านเข้าไป
ในระบบทางเดินหายใจส่วนล่างและมีผลต่อสุขภาพมากกว่าฝุ่นรวม ดังนั้น US.EPA จึงได้มีการยกเลิกค่ามาตรฐานฝุ่น
รวม และก�าหนดค่าฝุ่นขนาดเล็กเป็น ๒ ชนิด คือ ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า ๑๐ ไมครอน (PM10) และฝุ่นละอองที่มีขนาด
เล็กกว่า ๒.๕ ไมครอน (PM2.5)
PM10 ตามค�าจ�ากัดความของ US.EPA หมายถึง ฝุ่นหยาบ (Coarse Particle) เป็นอนุภาคที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง
๒.๕ – ๑๐ ไมครอน มีแหล่งก�าเนิดจากการจราจรบนถนนที่ไม่ได้ลาดยาง จากการขนส่งวัสดุ
ฝุ่นจากกิจกรรมบด ย่อย หิน
PM2.5 ตามค�าจ�ากัดความของ US.EPA หมายถึง ฝุ่นละเอียด (Fine
Particle) เป็นอนุภาคที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่า ๒.๕ ไมครอน ฝุ่นละเอียดมี
แหล่งก�าเนิดจากควันเสียของรถยนต์ โรงไฟฟ้า โรงงาน อุตสาหกรรม ควันที่
เกิดจากหุงต้มอาหารโดยใช้ฟืน นอกจากนี้ ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO ) ออกไซต์
2
ของไนโตรเจน (NOX) และสารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) จะท�าปฏิกิริยา
กับสารอื่นในอากาศท�าให้เกิดเป็นฝุ่นละเอียดได้ ฝุ่นละอองขนาดเล็กจะมี
ผลกระทบต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก เมื่อหายใจเข้าไปในปอดจะเข้าไปอยู่ใน
ระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง ในสหรัฐอเมริกาพบว่า ผู้ที่ได้รับฝุ่น PM10
ในระดับหนึ่งจะท�าให้เกิดโรคหอบหืด (Asthma) และฝุ่น PM2.5 ในบรรยากาศ
จะมีความสัมพันธ์กับอัตราการเพิ่มของผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจและโรคปอด
ที่เข้ามารักษาตัวในห้องฉุกเฉิน เพิ่มอาการของโรคทางเดินหายใจ ลดประสิทธิภาพ ที่มาของภาพ:https://www.google.com/search?q
การท�างานของปอดและเกี่ยวโยงกับการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร โดยเฉพาะผู้ป่วย =ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า+10+ไมครอน
สูงอายุ ผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคหอบหืด และเด็กจะมีอัตราเสี่ยงสูงกว่าคนปกติทั่วไป
หน้า ๑๔ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๑ เล่มที่ ๒ เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๖๒
