Page 18 - 12DEC63
P. 18
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
จะเห็นได้ว่าการป้องกันนั้นเป็นสิ่งที่เหมาะสมที่สุดส�าหรับผู้สูงวัยแบบเราท่าน หนึ่งในอาการที่น่ากลัวของชีวิตเกษียณ
คือ ภาวะซึมเศร้า ถ้ายังไม่รู้สึกกลัว ก็ท�าใจกลัวไปเลย กลัวแล้วก็จะลงมือกระท�า ซึ่งในระยะแรกๆของการเกษียณ เราจะอยู่
ในช่วงของการปรับตัว บางครั้งเราจะรู้สึกว่ามันเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน เกิดมีความเหงา ว้าเหว่ และอยู่ในสภาพที่ถูกทอดทิ้ง
จากสังคม สืบเนื่องมาจาก เราไม่มีงานประจ�า เราไม่ต้องมีความรับผิดชอบภาระหน้าที่ เราไม่ต้องพบปะผู้คนที่ให้ความช่วยเหลือ
การมีส่วนร่วมในสังคมก็ขาดหาย หลายอย่างขาดหาย เหมือนกับว่าส่วนของชีวิตขาดหายไป แต่พื้นฐานโดยธรรมชาติ
ของมนุษย์ คนเราต้องอยู่รวมในกลุ่ม ในสังคม เมื่อขาดสิ่งที่เป็นกิจวัตร เราก็ต้องหากิจกรรมมาทดแทน ก�าหนดกิจวัตรของเรา
ให้มีความรับผิดชอบ และท�ากิจกรรมให้อยู่ทุกวันเหมือนเดิม แต่คราวนี้เป็นการท�ากิจกรรม เพื่อความสบายใจ ไม่มีความเครียด
ไม่มีการถูกบังคับให้รับผิดชอบสิ่งนั้นสิ่งนี้ สิ่งที่มาทดแทน อาทิเช่น ว่าเริ่มท�ากิจวัตร รถน�้าต้นไม้ทุกวัน ตื่นเช้าขึ้นมา แกว่งแขน
เดินออกก�าลัง ไปสนทนากับเพื่อนที่ร้านกาแฟ หรืออาสาสมัครท�างาน
ในชุมชน งานสาธารณะ สัก ๓ - ๔ ชั่วโมงต่อวัน คือว่าเอาแบบที่ชอบๆ
ดีกว่า แบบที่สบายใจ บางท่านชอบในเรื่องการท�านุบ�ารุงศาสนกิจ
ก็ด�าเนินต่อไปอย่าหยุดก�าหนดวันนั้นนี้ ไม่ให้เบียดเบียนกับกิจวัตร
ของเรา ท�าตารางแผนการที่เราจะท�าในแต่ละวันในแต่ละอาทิตย์ พูดคุย
กับบุตรหลาน เลี้ยงดูหลาน หรือว่าพูดคุยกับเพื่อนสนิท ญาติๆ เพื่อให้
ท่านรู้สึกว่ายังมีคุณค่า และมีประโยชน์กับสังคมที่เราอยู่ร่วมกันนี้ สิ่งที่
คิดว่าขาดหายไป ก็ไม่หายจากไปไหน เพียงแต่เป็นการเปลี่ยนแปลง
กิจวัตรของเราเท่านั้นเอง และในที่สุด เราก็จะเริ่มด�าเนินลักษณะของชีวิต
ไปสู่บทบาทที่เป็นตัวของตัวเราอย่างแท้จริง เราสามารถรักษาสมดุลความรู้สึก ทางด้านจิตใจและร่างกายให้เหมาะสม
ประคับประคองไป
สิ่งที่ท่านต้องรับรู้ เป็นข้อมูลพื้นฐานว่าท่านเริ่มมีปัญหาหรือยัง ก็จะอยู่ใน
ประเด็นของสภาวะร่างกาย และอาการที่แสดงออกเป็นต้นว่า ในเรื่องของการนอน
ไม่ค่อยหลับ เบื่ออาหาร ไม่อยากกินข้าว น�้าหนักลด เจ็บปวดตามข้อโดยไม่ทราบ
สาเหตุ หรือบางทีปวดหัวเป็นพักๆ ใจน้อยนั้นเป็นเรื่องปกติ เรื่องอารมณ์ เศร้าสร้อย
หดหู่ และอ่อนไหวง่าย และถ้าไม่แจ่มใส ไม่สดชื่น ไม่อยากท�าในสิ่งที่เคยท�า
เป็นกิจวัตรบ้าง ก็อาจจะมีความคิดที่เปลี่ยนไป คิดไม่เหมือนเก่า ความจ�าลดลง
มีการหลงลืมเพิ่มขึ้นหงุดหงิดง่าย เหล่านี้เป็นอาการเบื้องต้น สิ่งนี้เริ่มเป็นสัญญาณ
บอกเหตุ ว่าเราควรจะต้องเริ่มผ่อนคลาย และแก้ไขอย่างช้าๆ ที่แนะน�าคือ เรื่องของ
การฝึกลมปราณ ลมหายใจ การออกก�าลังกายฝึกลมหายใจเข้าออกเป็นสิ่งที่
ช่วยได้เป็นอย่างดี เช่น ร�ามวยไทเก็ก (ใช้ดาบประกอบการร่ายร�าอย่างเชื่องช้า)
ฝึกโยคะ ฝึกสมาธิก�าหนดลมหายใจ เข้า - ออก เป็นต้น
เวลาเกษียณอายุ คือเวลาที่ถึงซึ่งกระท�า ๕ ส. เริ่มต้นชีวิตใหม่ ละทิ้ง
ชีวิตเก่า รักษาคุณค่าของตัวเอง ตัวอย่างที่หยิบยกขึ้นมา ให้เห็นภาพ ถ้าเป็นเครื่องยนต์ก็ ใช้ค�าว่าบ�ารุงรักษา จูนอัพ
เครื่องยนต์ เราก็จะอยู่กับร่างกาย และใช้ร่างของเราอย่างมีคุณค่า รักษาคุณภาพชีวิตได้นานๆ ด้วยวลีที่ว่า “ป้องกันดีกว่า
รักษา” “กันไว้ดีกว่าแก้ แต่ถ้าแย่ อาจแก้ไม่ทัน”
หน้า ๑๖ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๒ เล่มที่ ๑๒ เดือน ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๓
