Page 32 - 10oct64
P. 32
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ผู้สูงวัย ๕๐ +
โดย...ศิษฏ์ชายชล สุทธิพงศ์ MBA RN
เกือบทุกคนได้เรียนรู้จากพ่อแม่ของเรา เมื่อท่านแก่เฒ่าไป ร่างกาย
จะเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง จดจ�าเอาไว้จากการเห็น อย่างเช่น ผิวหนังเริ่มเหี่ยวย่น
หย่อนยาน สีผมเปลี่ยนไป จางขึ้นจนกลายเป็นผมสีเทาเทา แล้วก็กลายเป็นขาว
ในที่สุด แต่ไม่ได้สังเกตต่อไปด้วยว่า มีอะไรอีกมากมายที่เสื่อมสุดโทรม โดยท่าน
ไม่ได้รู้สึกว่ามันเปลี่ยนแปลงไปเลย ซึ่งน�ามาพิจารณากันให้ละเอียด ก็จะรู้เลยว่า
มันเป็นเรื่องใกล้ตัวเหลือเกิน แต่เราไม่รับรู้ ก็ใกล้เกลือกินด่างเป็นไร อย่างเช่น
เป็นต้นว่า ความเสื่อม ฟัน กระดูก ผม ผิวหนัง ก็เป็น กลุ่มหนึ่ง และอีกกลุ่มหนึ่งก็คือ
เรื่องระบบภายในร่างกาย ระบบหลอดเลือดหัวใจ ระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย และอีกหลายระบบ
วันนี้เรามาเข้าใจกันว่า ช่วงแรกคนชรา น่าจะเกิดอะไรขึ้น แล้วเราจะวางแผนเพื่อเตรียมตัวในสิ่งเหล่านั้นอย่างไร
โดยเฉพาะสิ่งที่มันก�าลังจะมา และไม่สามารถปฏิเสธได้ ก็คือ อายุขัยนั่นเอง เมื่อเพิ่มขึ้น
แล้วลดไม่ได้ ในส่วนที่ลดลงคือเวลาที่จะใช้ชีวิตอย่างมีความสุข ซึ่งเราน่าที่จะกอบโกย
ให้มากเข้าไว้ วางแผนให้เหมาะกับสิ่งที่คาดหวังว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับตัวของเราเอง
ระบบหลอดเลือดหัวใจ โดยปกติสามัญ ทั้งระบบคือการถ่ายเท ไหลเวียน
ของเลือดเพื่อไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย สิ่งเหล่านี้จะเริ่มติดขัด ฝืดเคือง ผนังของ
เส้นเลือดแทนที่จะยืดหยุ่นมาก กับเริ่มแข็งกระด้าง ยืดหยุ่นน้อยลง มีผลโดยตรง
ท�าให้การท�างานของหัวใจนั้นท�างานหนักขึ้น และระบบในร่างกายก็จะปรับอัตโนมัติโดย
บอกให้กล้ามเนื้อหัวใจท�างานหนักขึ้น เพื่อทดแทนการเลือดไหลเวียนที่ช้าลง ทดลองนึก
เพิ่มเติมไปว่าตอนที่นั่งอยู่เฉยเฉย อัตราการเต้นหัวใจก็ยังเหมือนเดิมปกติ แต่เมื่อเราออกก�าลังกายหรือมีกิจกรรมต่างๆ การเต้น
ของหัวใจก็ควรที่จะเพิ่มขึ้นโดยปกติ (เหมือนขณะยังหนุ่มยังแน่น) แต่กลับเป็นเช่นนั้นไม่ กล่าวคือ พอตอนแก่แล้ว อัตราการเต้น
ของหัวใจ ไม่เต้นเพิ่มขึ้นอย่างที่คิดในขณะที่เราท�ากิจกรรม อันนี้ปัญหาก็จะเริ่มเกิด ซึ่งมีผลก็ท�าให้เกิดมีความเสี่ยงในการท�าให้
ความดันของเลือดสูงขึ้น แล้วผลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบหัวใจก็ทยอยเดินขบวนกันเข้ามา
แล้วเราจะควรที่จะต้องท�าอะไรได้บ้างเพื่อที่จะเตรียมตัวรับสถานการณ์แบบนี้ ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นกับทุกคนจริง สิ่งที่จะช่วย
ฝึกฝนให้หัวใจท�างานไม่หนักเกิน (ไม่ดื้อกับเรา) ก็คือพยามรักษากิจกรรมการเคลื่อนไหวของร่างกายอย่างสม�่าเสมอ เป็นต้นว่า
การเดิน หรือจะว่ายน�้า หรือจะออกก�าลังกายต่างๆ ที่ท�าให้มีการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ การท�างานของหัวใจที่ระบบสูบฉีดเลือด
ไปเลี้ยงส่วนต่างๆ และที่ส�าคัญ ท่านสูงวัยก็ควรที่จะพยายามรักษาน�้าหนักให้สมดุลย์กับความสูง อย่าปล่อยตัวให้เป็นโรคอ้วน
ไปเสีย เรื่องการกินก็ไม่ต้องพูดกันบ่อยๆ แต่ว่าก็ควรจะหนักในเรื่องของพืช ผัก ผลไม้ เมล็ดธัญพืช อาหารที่มีเส้นกากใยสูง
รวมไปถึงปลา ซึ่งมีไขมันอิ่มตัวอยู่มาก ในเรื่องของการสูบบุหรี่นั้น ส่วนใหญ่ก็จะเป็นสาเหตุของโรคต่างๆ มากมาย ท่านก็ทราบดี
กันอยู่แล้ว ประเด็นหลักของการสูบบุหรี่ ก็คือจะท�าให้เส้นเลือดมีความแข็ง ยืดหยุ่นน้อยลงก็ท�าให้เกิดความดันโลหิตสูง เรื่องส�าคัญ
ที่คุยกันบ่อยที่สุดก็คือ เรื่องการจัดการความเครียด ที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน แต่ละวันการลดความเครียดง่ายๆ ก็คือการนั่งสมาธิ
และออกก�าลังกายคลายความเครียด หรือพูดคุยกับเพื่อนฝูง นั่งสภากาแฟ หรือกับคนที่เรารู้จักระบายความเครียด ระบายได้ไม่ว่า
หน้า ๑๕ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๓ เล่มที่ ๑๐ เดือน ตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๔
