Page 10 - ข่าวสารแพทย์นาวี ฉบับเดือน พ.ย.๖๔
P. 10
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
กำรด�ำน�้ำหลังกำรได้รับวัคซีนโควิด
และภำยหลังกำรติดเชื้อโควิด
โดย...กองเวชศำสตร์ใต้น�้ำและกำรบิน กรมแพทย์ทหำรเรือ
การติดเชื้อไวรัสโคโรนาก่อนโรค COVID-19 ส่งผลกระทบต่อ
อุตสาหกรรมการด�าน�้าสคูบาไม่แตกต่างไปจากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว
ประเภทอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายหลังการแพร่ระบาดของโควิด-19
ระลอกเดือนเมษายน ๖๔ ในประเทศที่ผ่านมา ลักษณะของกิจกรรม
ด�าน�้า การที่ต้องอยู่ใกล้ชิดและรวมเป็นกลุ่มก้อน มีความเสี่ยงต่อการ
ได้รับเชื้อ หากสัมผัสกับผู้ติดเชื้อไม่ว่าจะมีอาการหรือไม่มีอาการ ดังตัวอย่าง
ที่พบเหตุการณ์ในเรือลีฟอบอร์ด (liveaboard) เนื่องด้วยจ�านวนผู้ติดเชื้อ
มีจ�านวนมากขึ้นอย่างมากในประเทศท�าให้มีโอกาสที่นักด�าจะได้รับเชื้อ
แต่ไม่มีอาการ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อยและไม่ได้เข้ารับการตรวจวินิจฉัย อย่างไรก็ตามแม้มีอาการเพียงเล็กน้อย หรือกระทั่ง
ไม่มีอาการ ปอดและหัวใจของนักด�าซึ่งเป็นอวัยวะส�าคัญและเปราะบางต่อการชี้ชัดถึงสมรรถนะสุขภาพในการด�าน�้า อาจได้รับ
ผลกระทบจากการติดเชื้อ และเป็นอันตรายในการด�าน�้า นักด�าเหล่านี้อย่างน้อยจึงควรประเมินตนเอง เช่น ประวัติเจ็บป่วย
หรือพบหลักฐานการติดเชื้อ COVID-19 หรือมีประวัติมีอาการเข้าได้กับการติดเชื้อ หรือประวัติสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วยต้องสงสัย
แต่ไม่ได้รับการตรวจวินิจฉัย หรือมีอาการเปลี้ยเพลียไม่สามารถออกแรงได้เป็นปกติ เป็นต้น นักด�ากลุ่มเหล่านี้ควรได้รับการ
ประเมินจากแพทย์เวชศาสตร์ใต้น�้า ซึ่งอาจจ�าเป็นต้องมีการตรวจเพิ่มเติม เช่น ภาพรังสีทรวงอก การทดสอบการออกก�าลัง เป็นต้น
นอกเหนือจากการปฏิบัติตามวิถีชีวิตใหม่ หรือนิวนอร์มัลแล้ว วัคซีนโควิดเป็นอีกหนึ่งความหวังของนักด�าน�้าในการที่
จะท�าให้อุตสาหกรรมการด�าน�้ากลับมาใกล้เคียงสภาพปกติ อย่างน้อยก็อาจท�าให้นักด�าน�้าสามารถกลับไปด�าน�้าได้ใกล้เคียง
ไลฟ์สไตล์เดิมของนักด�า แต่เนื่องจากอาจพบมีผลข้างเคียงของวัคซีน และอาจท�าให้เกิดความสับสนกับการป่วยเป็นโรคเหตุลด
ความดันอากาศ วัคซีนในปัจจุบันหลักๆ ประกอบไปด้วย วัคซีนเชื้อตายหรือใช้โปรตีนส่วนหนึ่งของเชื้อ (Inactivated and Protein
Subunit) วัคซีนที่ใช้ไวรัสเป็นพาหะ (Viral Vector) และวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ (mRNA) ส�าหรับในประเทศไทย ปัจจุบัน ได้แก่
วัคซีนโคโรนาแว็ก (Coronavac) ของบริษัทซิโนแว็ค (Sinovac) ซึ่งเป็นวัคซีนเชื้อตาย
และวัคซีนโควิด-19 ChAdOx1 ของบริษัทแอสตราเซเนกา (AstraZeneca) ซึ่งเป็น
วัคซีนที่ใช้ไวรัสเป็นพาหะ โดยวัคซีนทั้งสองอาจพบเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ภายหลัง
ได้รับวัคซีน (adverse event following immunization ; AEFI) ซึ่งอาจเกิดจาก
วัคซีน (adverse event) หรือไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีน โดยกรมควบคุมโรค กระทรวง
สาธารณสุข (๑) ให้ค�าแนะน�าส�าหรับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ภายหลังได้รับวัคซีนไว้ว่า
พบการแพ้รุนแรง หรือ แอนาฟิแล็กซิส ๕ รายต่อ ๑ ล้านโดส และอาการชาหรืออ่อน
แรงจากภาวะความวิตกกังวลในระหว่างการได้รับวัคซีน หรือที่เรียกว่า Immunization stress related reaction (ISRR) ๔๓
รายต่อล้านโดส ส�าหรับการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอดยังไม่พบรายงานในประเทศที่เชื่อได้ว่าเกิดจากวัคซีน และอุบัติการณ์
ของต่างประเทศพบเพียง ๒.๕ รายต่อประชากร ๑ ล้านคนที่ได้รับวัคซีน (๒)
อาการข้างเคียงหรือผลข้างเคียง (๑) หรืออาการที่คาดเดาได้ว่าอาจจะเกิดขึ้น เช่น ปวด บวม ร้อนบริเวณที่ฉีด และ
อาการตามระบบอื่นๆ เช่น ไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดเมื่อย ใจสั่น หมดแรง อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง และเวียนศีรษะ โดย
อาการเหล่านี้ จะเกิดเพียง ๑ - ๒ วัน หลังได้รับวัคซีน มักเป็นไม่รุนแรง แต่บางรายอาจจะมีอาการมาก เช่น ไข้สูงและ/ หรือ
หนาวสั่นจนต้องพัก หรือไม่สามารถปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจ�าวันได้ ต้องกินยาแก้ปวดลดไข้ นอนพัก หรืออาจต้องไปพบแพทย์
หน้า ๘ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๓ เล่มที่ ๑๑ เดือน พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๔
