Page 15 - ข่าวสารแพทย์นาวี ฉบับเดือน กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕
P. 15
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
อาการเวียนศีรษะบ้านหมุนหลัง
จากการด�าน�้า
โดย...กองเวชศาสตร์ใต้น�้าและการบิน กรมแพทย์ทหารเรือ
กลุ่มอาการเวียนศีรษะบ้านหมุน หรือที่เรียกกันว่า
“Vertigo” หมายถึง ภาวะหลอนประสาทด้านการเคลื่อนที่
ของร่างกาย (Hallucination of movement) ร่างกายจะ
รับรู้ไปเองว่าสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรามีการเคลื่อนที่แบบหมุน
หรือโคลงเคลง ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้จากการด�าน�้าและเป็น
สาเหตุของภาวะหลงทิศทางใต้น�้าอีกด้วย ในผู้ป่วยที่มาด้วย
อาการเวียนศีรษะบ้านหมุนจ�าเป็นต้องวินิจฉัยแยกโรคกับ
ภาวะอื่นๆ เช่น หน้ามืด เป็นลม หมดสติ ปวดศีรษะ หรือ
วิงเวียน เนื่องจากสาเหตุและการรักษาจะแตกต่างกัน
สาเหตุของ Vertigo ในนักด�าน�้านั้นมักมาจากความไม่สมดุลของระบบการทรงตัวของร่างกาย (Vestibular system)
ซึ่งอยู่ในหูชั้นใน ส่วนใหญ่เกิดเพียงชั่วคราวและหายได้เมื่อระบบกลับสู่สมดุลปกติเองหรือได้รับการแก้ไข แต่บางครั้งอาการ
ที่รุนแรงและเป็นเวลานาน อาจสัมพันธ์กับ Decompression sickness หรือ DCS (ภาษาพื้นบ้านเรียกว่า divers' disease, the
bends หรือ caisson disease) หรืออาจสัมพันธ์กับภาวะ inner ear barotrauma ดังนั้นเมื่อเกิดอาการ vertigo แพทย์ควร
ตรวจร่างกาย โดยเฉพาะหูชั้นกลางและหูชั้นในโดยละเอียดเสมอ รวมไปถึงตรวจร่างกายระบบประสาทโดยเฉพาะ Nystagmus
และ equilibrium system (Nystagmus อาการตากระตุก ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็วของดวงตาที่เกิดขึ้นโดยไม่ตั้งใจ
และรู้ตัว) ภาวะ vertigo ในนักด�าน�้าแบ่งตามสาเหตุที่พบบ่อย ดังนี้
๑. Caloric stimulation or response (Caloric
vertigo) เกิดจากการกระตุ้นโดยกระแสน�้าเย็นระหว่างหูชั้นใน
สองข้างไม่เท่ากัน เช่น เกิดจากมีการอุดตันของขี้หู (ear wax
obstruction) หรือมีเยื่อแก้วหูทะลุ (tympanic membrane
perforation) หรือหูชั้นในเองตอบสนองที่ผิดปกติ
๒. Barotrauma เกิดจากความดันภายในหูสองข้าง
ไม่เท่ากัน ไม่ว่าจะเป็นระหว่างด�าลงหรือด�าขึ้น (middle ear
barotrauma of descent (ear squeeze), middle ear
barotrauma of ascent (Alternobaric vertigo), unequal
Eustachian tube patency)
ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๔ เล่มที่ ๒ เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๖๕ หน้า ๑๒
