Page 18 - 1may65
P. 18
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
เขาก็ลืมแล้ว จะคิดมากไปกว่านี้ ก็จะมีความกลัวเกิดขึ้นอย่างมากมาย เสียใจ ร้องไห้ไปกับมัน มันเป็นความทรงจ�าต่างๆ ที่อยู่
ใกล้แค่เพียงเอื้อมแต่ไม่อาจรักษาไว้ มันเป็นการสูญเสียที่ยิ่งใหญ่และสูญเสียไปในที่สุดเป็นการทรมานอย่างมาก
ต่อเมื่อเขาเป็นอัลไซเมอร์นี้ได้เกิดขึ้นอย่างเต็มรูปแบบแล้ว เขาจะไม่รู้สึก
เสียใจอีกแล้ว เพราะผู้ป่วยจะไม่รู้เลยว่าเขาได้ท�าอะไร หรือจดจ�าอะไรได้อีกต่อไป
ในช่วงแรกหรือเริ่มมีอาการ จะเป็นการปรับปรุงสติของผู้ป่วยเพื่อเตรียมตัว และ
เป็นการเตรียมตัวของผู้ดูแล ที่จะดูแล พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ปรับให้เข้าใจซึ่งกัน
และกัน เข้าใจถึงพยาธิสภาพของโรคนี้ ว่าก�าลังจะสูญเสียคนที่เรารักไปทั้งผู้ดูแล
และผู้ป่วย ผู้ป่วยจะไม่สามารถจ�าใครได้อีกต่อไป และเป็นการทรมานอย่างยิ่งยวด
ของคู่สมรสมากที่สุด เรารู้จักเขามาทั้งชีวิต แต่มาบัดนี้ เขาไม่รู้จักเราแล้ว
ตอนนี้เท่าที่ท�าได้ก็คือ เรารู้ข้อมูล สังเกตุอาการคนรอบข้าง หรือคนที่เรารู้จัก
และให้ค�าแนะน�าเขา ถ้าเรายังไม่เป็นโรคความจ�าเสื่อม (แต่ถ้าท่านเป็นอัลไซเมอร์
แล้วไปแนะน�าเขา คราวนี้ก็ยุ่งละ) ส่วนการสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นกับตัวเรา เราน่าจะพอ
ระแคะระคายว่าเราเป็นโรคนี้หรือไม่ อาการเบื้องต้นซึ่งเราควรจะรับรู้เอาไว้เพิ่มเติมมี
หลากหลาย สิ่งหนึ่ง ที่ง่ายๆ ก็คือ สังเกตดูว่าลืมเส้นทาง ลืมถนนหนทาง ที่เคยเดินทาง
เป็นประจ�าหรือเปล่า และมีความสับสนในเรื่องวัน เวลา และ สถานที่ เช่น คิดว่าเป็น
วันจันทร์ แต่ที่จริงคือวันอังคาร สถานที่แห่งนี้เคยมาแล้วเมื่อเช้า แต่จ�าไม่ได้ในตอนบ่าย เช่น มาตลาดใกล้บ้าน มาตลาดนัดใกล้บ้าน
แล้วก็ไม่รู้ว่าเคยมาหรือเปล่า การพูด การเขียนสับสน ไม่สัมพันธ์กัน หรือการพูดซ�้าๆ ถามค�าถามเดิมว่าท�าแล้วหรือยังไม่ได้ท�า
กินข้าวแล้ว บอกยังไม่ได้กินข้าว อาบน�้าแล้วบอกว่ายังไม่ได้อาบ วางของผิดที่ผิดทางก็เป็นสิ่งหนึ่งที่น่าจะสังเกตได้ การลืมโทรศัพท์
มือถือไว้ในตู้เย็น การลืมของที่ซื้อมาแล้ววางตั้งทิ้งไว้ภายในบ้าน แล้วไปโทษคนอื่นว่าของถูกขโมยไป มีคนขโมยของของตนเองไป
มีคนขโมยกระเป๋าสตางค์ไปเป็นต้น หรืออาจเป็นในเรื่องอารมณ์ พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป
แบบพลิกฝามือ นอกเหนือจากปกติ เหล่านี้เป็นการสังเกตได้ โดยเฉพาะความจ�าในระยะ
สั้นๆ แต่ในเรื่องของความจ�าในระยะยาวนั้นยังจ�าได้ อย่างเช่น จ�าที่เกิดญาติพี่น้องที่ห่างไกล
จ�าชื่อคนนี้ คนนั้นได้ แต่ความจ�าระยะสั้นอย่างเช่น สิ่งที่ท�าไปเมื่อวานนี้จ�าไม่ได้ หรือว่า
สิ่งที่ท�าไปเมื่อเร็วๆ นี้ เดือนสองเดือนที่ผ่านมา เราจ�าไม่ได้แล้ว เคยเอาของไปฝากเพื่อนบ้าน
ได้พูดคุยกับเขาเมื่อวานนี้ เอาของไปให้เสร็จแล้ว แต่วันนี้เอาของไปให้อีก “อ้าวไม่ได้เจอกัน
ตั้งนาน เป็นอย่างไรบ้าง นึกว่าย้ายไปอยู่ต่างจังหวัดเสียแล้ว” ให้เพื่อนบ้านงงว่า เมื่อวาน
เพิ่งจะมาเยี่ยมเอง
มหาวิทยาลัยมหิดลเปิดเผยสถิติของอัลไซเมอร์ว่าจะเริ่มจากคนที่อายุ ๖๐ ปีขึ้นไป
ด้วยร้อยละ ๑ และจะมีโอกาสเป็นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่ออายุมากขึ้น เพิ่มถึงร้อยละ ๓๒
เมื่ออายุ ๘๕ ปี หรือประมาณหนึ่งในสามของประชากรไทยที่มีอายุ ๘๕ ปี ถ้าเราคิดว่าเรา
มีอายุ ๘๕ ปี แล้วถึงจะเป็นอัลไซเมอร์ก็ไม่เป็นไร เพราะถือว่าเกินอายุเฉลี่ยของคนไทย
(๗๒ - ๗๕ ปี) ไปแล้ว คุ้มค่ากับการมีชีวิตอยู่แล้ว ก็ควรพึงพอใจ ชื่นใจในชีวิตหลังเกษียณ
แต่ว่าเราจะท�าอย่างไร ที่ไม่ให้เป็นโรคอัลไซเมอร์ ก่อนที่จะอายุ ๘๕ ปี เป็นค�าถามที่ท่านตอบได้ด้วยตัวของท่านเอง
เตรียมตัวตั้งรับสถานการณ์อันไม่พึงประสงค์ บางท่านถ่ายรูป ถ่ายวีดีโอของตัวเองเอาไว้ดู เพื่อเตือนความทรงจ�า ก็เป็นความคิดที่ดี
เหมือนกัน
หน้า ๑๖ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๔ เล่มที่ ๕ เดือน พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๕
