Page 15 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน กรกฎาคม ๒๕๖๕

ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter

พายุไซโตไคน์ (ภาวะไซโตไคน์สตรอม) ซึ่งพักรักษาที่หอผู้ปวยหนักบางส่วน ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบมาตราฐานด้วยยา
และเครื่องช่วยหายใจ ซึ่งผู้ปวยดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงต่อการเสียชีวิตจากอวัยวะล้มเหลวเฉียบพลัน จึงได้มีการตัดสินใจ
รักษาผู้ปวยดังกล่าวด้วยวิธีฮีโมเพอร์ฟิวชั่น (รูปที่ ๒) โดยใช้ตัวกรองในการดูดซับสารพิษจากการอักเสบที่เกิดจากโควิด-19

คือไซโตไคน์ออกไป เพื่อมีเป้าหมายที่จะช่วยให้การหายใจดีขึ้นและลดการพร่องอ๊อกซิเจนในเลือด

รูปที่ ๒ แสดงการรักษาดวยวิธีฮีโมเพอร์ฟิวชั่นในผูปวยโควิด-19 การใชเครื่องมือโดยประยุกต์ใชเครื่องลางไตตอเนื่อง

Aquarius™ System CRRT (Continuous Renal Replacement Therapy) และใชตัวกรองไซโตไคน์ชนิด
HA-330 เพื่อชวยเหลือผูปวยในภาวะดังกลาว โดยมีผูปวยไดรับการรักษาทั้งสิ้นจ�านวน ๓ ราย

๒. การดูดซับสารเอนโดท็อกซิน (Endotoxin) ในผู้ปวยที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียกรัมลบ Endotoxin หรือ
lipopolysaccharide (LPS) เป็นส่วนประกอบของแบคทีเรียกรัมลบ โดย endotoxin ท�าให้เกิดการกระตุ้น cytokines
ในร่างกายท�าให้เกิด พยาธิก�าเนิดคือการเกิด พายุไซโตไคน์ ท�าให้เกิดการอักเสบกระตุ้น innate immune response

และเกิดการล้มเหลวของอวัยวะส�าคัญโดยเฉพาะปอด โดยการเกิดการเพิ่มขึ้นของ cytokines คือ interleukin-10 (IL-10),
interleukin-6 (IL-6), tumor necrosis factor alpha (TNF-alpha)

การศึกษา The EUPHRATES Randomized Clinical Trial (5) ศึกษาการใช้ Polymyxin B adsorptive therapy
ในผู้ปวย septic shock ที่ต้องได้รับยากระตุ้นความดันโลหิตจ�านวน ๔๕๐ ราย ผู้ปวยทุกรายจะมี Endotoxin Activity
Assay (EAA) level > 0.6 และ APACHEII score เฉลี่ยคือ ๒๙.๖ ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีอาการหนัก โดยท�า Hemoperfusion

treatments 2 session โดยเปิด blood flow rate ๑๐๐ มิลลิลิตรต่อนาทีและท�า ๑๒๐ นาทีต่อครั้ง พบว่าอัตราตาย
ที่ ๒๘ วัน ไม่ได้ต่างกันอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ แต่สามารถ มี post HOC analysis พบว่ากลุ่มที่ EAA ๐.๖ - ๐.๙

ได้ประโยชน์ในการลดอัตราตายได้ ๑๐.๗ % เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้ท�า
จึงได้มีการประยุกต์ใช้การรักษาด้วยวิธีการท�า CRRT ในผู้ปวย Gram negative septic shock โดยใช้วิธี
ฮีโมเพอร์ฟิวชั่นที่หอผู้ปวยหนัก รพ.สมเด็จพระปินเกล้า พร. (รูปที่ ๓) เพื่อหวังที่จะท�าให้ความดันโลหิตของผู้ปวยดีขึ้น

และลดการใช้ยากระตุ้นความดันโลหิตของผู้ปวย

บทสรุป
การรักษาด้วยวิธีฮีโมเพอร์ฟิวชั่น เป็นการรักษาเพิ่มเติมจากการรักษาแบบมาตราฐาน ซึ่งก�าลังพัฒนาขึ้นและ
ใช้ในหลากหลายภาวะ แต่อย่างไรก็ตามหลักฐานในการรักษาต่างๆ ยังมีจ�ากัดและมีการศึกษาใหญ่รองรับเพียงบางข้อบ่งชี้

ปัจจุบันผู้ปวยสิทธิเบิกจ่ายตรงสามารถเบิกค่าใช้จ่ายจากการท�าได้เมื่อมีข้อบ่งชีี้

ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๔ เล่มที่ ๗ เดือน กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๕ หนา ๙