Page 25 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน กรกฎาคม ๒๕๖๕
P. 25
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ผู้สูงวัย ๕๐ +
โดย...ศิษฏ์ชายชล สุทธิพงศ์ MBA RN
เคยได้ยินอยู่บ่อยๆ ว่ามีการส่งเสริมให้เราพิจารณาการออกก�าลังกายกัน มากบ้าง
น้อยบ้าง ก็ปฏิบัติกันไป แต่ยังไม่มีใครพูดกันมากสักเท่าไหร่ ในเรื่องของการออกก�าลังจิต
พอพูดถึงพลังจิตก็อาจคิดกลับกลายไปเป็นการปฏิบัติทางพุทธศาสนา ที่จริงก็เกี่ยวกัน
อยู่ไม่น้อย คือ ฝึกสมาธิ ออกก�าลังสุขภาพจิต ฝึกจิตใจ ไม่ฟุ้งซ่าน ไม่คิดมาก ซึ่งน่าจะเป็น
ประเด็นที่เราควรจะค�านึงถึง ส�าหรับผู้สูงวัยอย่างเรา ที่ต้องประคับประคองจิตใจ ให้ก�าลังจิต
ทัดเทียมกับก�าลังกาย ส่งก�าลังใจสนับสนุนทั้งกายและใจ อารมณ์สดชื่นเบิกบาน สงบ
ผ่อนคลายความเครียดที่เกิดขึ้นได้อยู่ทุกๆ วัน
ว่ากันแล้ว ความเครียดของผู้สูงวัย มีได้ทุกๆ วัน เกือบจะทุกเวลาด้วยซ�้า หากแต่
เราไม่ได้สังเกตเสียเอง เป็นต้นว่า อารมณ์เสีย จากที่ไม่มีใครท�าตามเราบอกหรือแนะน�า ไม่สนใจความคิดเห็นค�าเตือน แบบนี้
ท�าให้เราเครียดไหม หรือตื่นเช้ามา นกพิราบมาเกาะที่ราวตากผ้า มาอึรดราวตากผ้าเลอะเสื้อผ้า หรือว่าฝนตกเมื่อคืน น�้ากระเด็น
เศษฝุ่นผงกระจายมาเปื้อนรองเท้า อะไรหลายอย่างเกิดขึ้น อารมณ์แย่ๆ มีให้เจอตลอด เราจะจัดการกับพวกมันอย่างไร
เรายิ่งมีเวลามากหลังจากมาเป็นพวกสูงวัย ปลดเกษียณแล้ว งานการประจ�าไม่จ�าเป็นต้องมี เลยคิดมากเรื่อยเปื่อย ถ้าเรา
เตือนสติเราเอง เราพอมีกินมีใช้ กินอยู่สมกับสถานภาพ อัตภาพตนเองแล้ว ก็ไม่ควรที่จะต้องให้สิ่งแวดล้อมเหล่านี้มาบั่นทอน
จิตใจ สร้างความทุกข์ยากเพิ่มไปอีก หลายคนจึงได้ถูกแนะน�าให้ปล่อยวางเสียไวๆ และอีกหลายท่านก็ยังคงรักษาพฤติกรรม
เดิมๆ ไม่ออกก�าลังจิต ไม่ปล่อย ไม่วาง จะต้องอย่างนั้น ต้องอย่างนี้ นี่เราเริ่มสะสมอาการในใจเสียแล้ว สะสมความเครียด
แบบไม่รู้ตัวเลย ในที่สุดสุขภาพจิตของท่านสูงวัยจะตกต�่าลงเรื่อยๆ จนแก้ไขได้ยาก
ในโลกตะวันตกได้หันมาประพฤติ ปฏิบัติ ใช้การฝึกฝนควบคุมสภาพจิตใจ
โดยการน�าการฝึกนั่งสมาธิอยู่เป็นประจ�า มาใช้ในชีวิตประจ�าวัน ปรับเปลี่ยนสภาวะ
ของจิต มีสติให้อยู่กับตัวเรามากขึ้นเรื่อยๆ มีการส่งเสริม น�ามาใช้ในกิจกรรมในโบสถ์
ทุกๆ วันอาทิตย์ เราเองในฐานะที่อยู่ทางโลกตะวันออก อาจจะละเลยสิ่งที่เรามีอยู่ ซึ่งเป็น
ความคุ้นเคย และเป็นตัวออกฤทธิ์อันส�าคัญที่จะช่วยปกป้อง สร้างแนวก�าบังความเครียด
ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันขณะได้อย่างดี อย่าเหมือนกับใกล้เกลือกินด่างอย่างนั้นเลย
เราท่านที่ไม่เคยนั่งสมาธิ หรือฝึกฝนควบคุมสภาวะแห่งจิต
ออกก�าลังจิตนั้น จะรู้สึกว่า “ท�าไม่ได้” ที่ท�าไม่ได้คือไม่ได้ท�า พอไม่ได้ท�า
ท่านก็บอกว่าท�าไม่ได้ก็เท่านั้น ซึ่งก็ไม่แปลกอะไร แต่ที่ผ่านมาหลายสิบปี
หรือเกือบทั้งชีวิตเป็นซ�้าๆ เครียดซ�้าๆ เป็นโรคภัยหลากหลาย อาจเรื้อรังอีก
แล้วไม่คิดจะลองแก้ไขให้เกิดผลกับตัวท่านเองบ้างรึ พระท่านว่าทุกอย่าง
ยังสามารถเกิดผลได้ด้วยความเพียร เอาล่ะเริ่มต้นเพียงแค่ลองหลับตา
สักนิด อยู่กับปัจจุบันประมาณ ๕ นาที จะรู้สึกว่าความคิดของเรามันช่าง
วุ่นวาย คิดไปโน่นนี่นั่น จิตไม่สงบ กระโดดไปนั่นนี่ คิดว่าข้าวยังไม่กิน หิว
ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๔ เล่มที่ ๗ เดือน กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๕ หนา ๑๙
