Page 10 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน พฤษภา ๒๕๖๖
P. 10
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
โรคหลอดเลือดอักเสบฮีน็อคชอนไลน์ เพอพูรา
หรือโรคหลอดเลือดอักเสบไอจีเอ
(Henoch-Schönlein purpura or IgA vasculitis)
โดย... พญ.นภาภัส โยธคล กุมารแพทย์โรคข้อและรูมาติสซั่ม กลุ่มงานกุมารเวชกรรม
โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า กรมแพทย์ทหารเรือ
โรคหลอดเลือดอักเสบฮีน็อคชอนไลน์ เพอพูรา (Henoch-Schönlein purpura) หรือโรคหลอดเลือดอักเสบไอจีเอ
(IgA vasculitis) เป็นโรคหลอดเลือดขนาดเล็กอักเสบที่พบบ่อยที่สุดในเด็ก พบได้ในเด็กทุกช่วงอายุ แต่มักพบบ่อยในช่วงอายุ
๔ - ๖ ปี พบในเด็กชายมากกว่าเด็กหญิงเล็กน้อย ผู้ป่วยมักมีอาการตามหลังการติดเชื้อ โดยพบว่าเป็นการติดเชื้อทางเดินหายใจ
ส่วนต้นร้อยละ ๓๐ - ๖๕ และพบว่าสัมพันธ์กับบางฤดูกาล โดยพบโรคนี้ได้มากขึ้นในช่วงฤดูหนาว
สาเหตุและกลไกการเกิดโรค
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดโรคที่แน่ชัด แต่จากการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยโรคนี้จะมีภูมิคุ้มกันชนิดอิมมิวโนโกลบิวลินเอ
ผิดปกติ ท�าให้เกิดภูมิคุ้มกันเชิงซ้อนไปเกาะที่หลอดเลือดขนาดเล็ก ท�าให้เกิดภาวะหลอดเลือดอักเสบ
อาการของโรค
โรคหลอดเลือดอักเสบฮีน็อคชอนไลน์ เพอพูรา มักมีอาการร่วมกันหลายระบบ โดยอาการแต่ละระบบอาจแสดงออกไม่
พร้อมกัน โดยแบ่งตามระบบได้ดังนี้
- อาการระบบผิวหนัง พบในผู้ป่วยทุกราย ผู้ป่วยมักมีผื่นลักษณะเป็นผื่นนูนแดง กดไม่จาง ไม่คัน ผื่นมักขึ้น
บริเวณขา ก้น หรือบริเวณที่เคยมีการถูกกดทับมาก่อน เช่น หลัง หรือใบหู บางครั้งอาจพบลักษณะของผื่นได้ตั้งแต่จุดเลือดออก
เล็กๆ ไปจนถึงผื่นจ�้าเลือดขนาดใหญ่ และอาจพบการบวมบริเวณเนื้อเยื่อโดยรอบร่วมด้วยได้
- อาการระบบข้อ กล้ามเนื้อและกระดูก อาจพบอาการปวดข้อหรือข้ออักเสบได้ร้อยละ ๕๐ - ๘๐ มักพบ
อาการบริเวณข้อเข่าและข้อเท้ามากที่สุด อาจพบข้อบวม เจ็บเมื่อขยับข้อ โดยอาการปวดข้อมักหายได้เองในสัปดาห์แรก
- อาการระบบทางเดินอาหาร พบได้ประมาณ ๒ ใน ๓ ของผู้ป่วย อาการพบได้ตั้งแต่ความรุนแรงน้อย ได้แก่
คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องเป็นพักๆ ถ่ายเหลว ไปจนถึงรุนแรงมาก ได้แก่ ปวดท้องรุนแรง อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด ล�าไส้
กลืนกัน ตับอ่อนอักเสบ ล�าไส้ทะลุ
- อาการระบบไต พบได้ประมาณ ๑ ใน ๓ ของผู้ป่วย แต่เป็นระบบที่มีภาวะแทรกซ้อนได้มาก อาการพบได้
ตั้งแต่ ตรวจพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ ปัสสาวะปนเลือด ปัสสาวะเป็นฟองเนื่องจากมีโปรตีนรั่ว ภาวะไตท�างานผิดปกติ ความดัน
โลหิตสูง บวม หรือภาวะไตวายได้ โดยอาจมีอาการระบบไตพร้อมผื่น หรือพบภายหลังได้
- อาการระบบอื่นๆ เช่น ภาวะอัณฑะอักเสบในเด็กชาย ผู้ป่วยมักมีอาการเจ็บบริเวณอัณฑะ ร่วมกับอาจมีอัณฑะ
บวมแดง ส่วนภาวะที่พบได้น้อย เช่น หลอดเลือดในปอดอักเสบ หลอดเลือดในสมองอักเสบ
การรักษาและเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน
ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอาการไม่รุนแรง การรักษาหลักจึงเป็นการรักษาตามอาการ ได้แก่ การพัก ลดการเดินหรือวิ่ง การให้
สารน�้าและรักษาสมดุลเกลือแร่อย่างเหมาะสม อาจให้ยาลดอาการปวด หรือยากลุ่มต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-steroidal
anti-inflammatory drugs ; NSAIDs) เป็นระยะเวลาสั้นๆ ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดข้อหากไม่มีข้อห้ามใช้ ส�าหรับการรักษาด้วยยา
กลุ่มสเตียรอยด์อาจมีความจ�าเป็นในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงหรือมีอาการอักเสบในอวัยวะส�าคัญ เช่น อาการปวดท้องรุนแรง
เลือดออกในทางเดินอาหาร ไตอักเสบรุนแรง อัณฑะอักเสบ ภาวะหลอดเลือดในปอดหรือในสมองอักเสบ ซึ่งต้องอาศัยการวินิจฉัย
จากแพทย์
หน้า ๖ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๕ เล่มที่ ๕ เดือน พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๖
