Page 20 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน มกราคม ๒๕๖๗

ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter

รอบรู้เรื่องโรคผิวหนัง

สิว Acne vulgaris

โดย...น.ท.ปุณยวีร์ อ่องศรี แผนกโรคผิวหนัง กองอายุรเวชกรรม
รพ.สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ กรมแพทย์ทหารเรือ

สิว คือภาวะที่มีการอักเสบของรูขุมขน (pilosebaceous unit) มักพบในต�าแหน่งที่มีต่อมไขมัน (well-developed

sebaceous glands) ปริมาณมาก เช่น ใบหน้า ล�าตัวส่วนบน และแผ่นหลัง สิวพบได้ทั้งในเพศหญิงและชาย มักพบบ่อยในวัยรุ่น
(๑๒ - ๒๕ ปี) เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และมักค่อยๆ ดีขึ้นเมื่อเข้าสู่ช่วงผู้ใหญ่ตอนต้น แม้สิวจะไม่ใช่โรคที่ร้ายแรง

ถึงชีวิต แต่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตผู้ป่วยเป็นอย่างมาก
สิว แบ่งออกเป็น ๒ ประเภทหลักๆ คือ สิวไม่อักเสบ (non-inflammatory acne) และ สิวอักเสบ (inflammatory acne)

• สิวไม่อักเสบ แบ่งออกอีกเป็น ๒ ประเภท ตามอาการแสดง กล่าวคือ สิวหัวปิด (closed, whiteheads) ลักษณะ
เป็นตุ่มขนาดเล็ก สีเดียวกับผิวหนัง ประมาณ ๑ มม. ไม่แดง ไม่มีรูเปิด มักสังเกตด้วยตาได้ยาก การสัมผัสอาจท�าให้ตรวจเจอมากขึ้น

สิวหัวเปิด (open, blackheads) เป็นตุ่มขนาดเล็กสีเดียวกับผิวหนัง มีรูเปิดของรูขุมขน และมีลักษณะก้อนขี้ไคลสีด�าอุดบริเวณ
รูเปิด (ที่เป็นสีด�าเกิดจากการ oxidation ของไขมัน และเม็ดสี melanin)

• สิวอักเสบ จะมีอาการแสดงเป็น ตุ่มหนอง ตุ่มนูนแดงอักเสบ (pustules, nodules) หลากหลายระยะและ
ขนาดมักกดเจ็บ ถ้าอักเสบมากอาจรวมเป็นก้อนขนาดใหญ่ อาจมี sinus tracts เชื่อมระหว่างตุ่มสิวที่อักเสบได้

สาเหตุการเกิดสิว
กลไกการเกิดสิว เกิดจาก ๔ สาเหตุหลักๆ ได้แก่

๑. Follicular epidermal hyperproliferation เป็นสาเหตุแรกของการเกิดสิว การแบ่งตัวมากขึ้นของเซลล์ผิวหนังที่
รูขุมขน ท�าให้เกิดการอุดตัน เกิดการสะสมของ keratin, sebum, bacteria ที่รูขุมขนส่วนบน เกิดเป็น microcomedo

๒. Sebum production ฮอร์โมนเพศชายกระตุ้นให้มีการผลิตไขมันที่มากขึ้น triglycerides ถูกย่อยให้สลายเป็น
free fatty acid (โดยเชื้อสิว Cutibacterium acnes) และเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ
๓. Presence and activity of Cutibacterium acnes (C. acnes) เป็น gram-positive, anaerobic, microaerophilic

bacteria ที่อาศัยอยู่ในต่อมไขมัน และเป็นสาเหตุกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของรูขุมขน โดยเฉพาะ C. acnes strain IA1 และ IC

๔. Inflammation and immune response การตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันทั้ง innate (PRRs, PAMPs, TLR-2) และ
adaptive immunity (Th1, Th17) ต่อทั้ง comedones, C. acnes และปริมาณไขมันที่มากผิดปกติ
การวินิจฉัยโรคสิว

การวินิจฉัยโรคสิวอาศัยประวัติ ร่วมกับลักษณะอาการและอาการแสดงของโรคเป็นหลัก โดยผู้ป่วยมักเริ่มมีรอยโรค
เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น มีการด�าเนินโรคแบบเป็นๆ หายๆ โดยมักมีอาการแสดงของทั้งสิวอักเสบและสิวอุดตัน ไปพร้อมๆ กัน เวลาหาย

มักทิ้งรอยแดง รอยด�า และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น รอยแผลเป็นหลุมสิว หรือแผลเป็นนูน
ดังนั้นหากลักษณะของการเกิดสิวเป็นไปอย่างเฉียบพลัน มีไข้ หรือมีอาการอื่นๆ เช่น ปวดข้อ ข้ออักเสบ อาจต้องนึกถึง

ภาวะอื่นๆ ที่มีอาการแสดงคล้ายสิว หรือมีเหตุกระตุ้นให้เกิดสิว เช่น การใช้ยา หรือ ฮอร์โมนบางชนิด และหากมีลักษณะ
อาการแสดงของภาวะฮอร์โมนเพศชายสูงผิดปกติ เช่น หนวดเครา ผิวมัน ประจ�าเดือนผิดปกติ ให้พิจารณาตรวจเช็คระดับฮอร์โมน

ultrasound รังไข่ และหาสาเหตุอื่นๆ เพิ่มเติมร่วมด้วย

หน้า ๖ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๖ เล่มที่ ๑ เดือน มกราคม พ.ศ.๒๕๖๗