Page 16 - 6jun64
P. 16
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ผู้สูงวัย ๕๐ +
โดย...ศิษฏ์ชายชล สุทธิพงศ์ MBA RN
ต่อจากคราวที่แล้ว ในเรื่องการสร้างภูมิคุ้มกันโรค COVID-19 โดยธรรมชาติ
นั้นมีอยู่ แต่ถ้าหากเกิดสถานการณ์โรคระบาดอย่างรุนแรง เพียงล�าพังร่างกาย
ของแต่ละคนนั้นอาจจะต้านทานไม่ไหว ไม่ทันสถานการณ์ เราก็อาจเจ็บป่วย
และเสียชีวิตได้ในที่สุด อย่างนี้จึงจ�าเป็นต้องใช้ตัวช่วย มาเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของ
ร่างกายให้เร็วขึ้น หนึ่งในตัวช่วยที่ส�าคัญสุด นั่นก็คือ วัคซีน วันนี้จะคุยกันเรื่องนี้
ถือว่าเป็นการทบทวนความเข้าใจกันอีกสักครั้ง เพื่อท่านจะได้ตัดสินใจฉีดวัคซีน
ให้มีภูมิคุ้มกันโรคระบาด COVID-19 นี้ ทันต่อเหตุการณ์ เป็นประโยชน์ต่อตัวเอง
และกลุ่มสังคมที่เราอยู่อาศัย เรามาท�าความเข้าใจง่ายๆ ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันอย่างไรเมื่อได้รับวัคซีน
ในอดีตที่ผ่านมา จะเห็นได้ว่าวัคซีนนั้นถูกน�ามาใช้เพื่อป้องกันโรคหลายหลายโรค รวมถึงวัคซีนที่ฉีดในเด็กด้วย เช่น
คางทูม ไข้ทรพิษ อีสุกอีใส โปลิโอ ไอกรน คอตีบ และวัคซีนอีกหลายอย่างที่ต้องฉีดเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันและรักษาชีวิต
ของเด็กๆ เหล่านั้นให้เจริญเติบโตขึ้นมา ในผู้ใหญ่ก็มี ตับอักเสบชนิด บี และ ซี หรือไม่ก็การฉีดทุกๆ ปี ของการป้องกัน
ไข้หวัดใหญ่ ในท�านองเดียวกัน ครั้งนี้ ก็คือวัคซีนที่ป้องกันโรค COVID-19 และสามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อไวรัสได้
อย่างดี เพราะร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันหลังฉีดวัคซีนไปแล้ว
ก่อนอื่นเราต้องมาท�าความเข้าใจระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเมื่อมีการติดเชื้อ
จุลินทรีย์อย่างเช่น แบคทีเรีย หรือไวรัส รุกล�้าเข้าไปในร่างกาย พวกมันก็จะโจมตีระบบภูมิคุ้มกัน
ของร่างกาย และขยายตัวเพิ่มจ�านวนมากขึ้น ในเวลาอันสั้น การบุกรุกของแบคทีเรียหรือ
ไวรัสนี้เราเรียกกันว่า การติดเชื้อโรค ซึ่งเป็นสาเหตุของการเจ็บป่วย ไม่สบายกาย ไม่สบายใจ
ระบบเลือดเป็นอีกระบบหนึ่งที่ธรรมชาติสร้างให้ร่างกายต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอม นอกจาก
ระบบน�้าเหลือง สิ่งแปลกปลอมนี้ ได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อไวรัส เป็นต้น เมื่อมี
การจู่โจมของไวรัส ระบบเลือดจะเข้ามาต้านทานการโจมตี แบบเข้าใจง่ายๆ คือ เลือดใน
ร่างกายของเรามีทั้งเม็ดเลือดแดง (ซึ่งน�าออกซิเจนไปสู่เนื้อเยื่อและอวัยวะ) และเม็ดเลือดขาว
ที่จะคอยป้องกัน ต่อสู้การติดเชื้อขึ้นมา เม็ดเลือดขาวเหล่านี้มีหลายประเภท แต่ที่ส�าคัญมี 3 ชนิด คือ แมคโครเฟจ (M)
บีลิมโฟไซท์ (B) และทีลิมโฟไซท์ (T)
แมคโครเฟจ (M) เป็นเม็ดเลือดขาวที่จะกลืนและย่อยจุลินทรีย์ รวมถึงเซลล์ที่ตายไปแล้ว เมื่อแมคโครเฟจ (M)
กินเชื้อจุลินทรีย์เหล่านี้แล้ว ก็จะทิ้งซากของการลุกลามของเชื้อโรค ที่เรียกว่า แอนติเจน (Antigen) เอาไว้ เมื่อร่างกายรับรู้
ว่าแอนติเจนตัวนี้ ไม่เคยเห็นมาก่อน และคิดว่าจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย จึงเป็นการถูกกระตุ้นท�าให้มีการสร้างสารแอนติบอดี
(Antibody) เพื่อที่จะต่อสู้กับแอนติเจนต่อไป
บีลิมโฟไซท์ (B) คือเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง ที่พวกมันจะผลิตแอนติบอดี เพื่อโจมตีแอนติเจนที่หลงเหลืออยู่จากการ
ท�าลายของแมคโครเฟจ (M)
หน้า ๑๔ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๓ เล่มที่ ๖ เดือน มิถุนายน พ.ศ.๒๕๖๔
