Page 33 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน มกราคม ๒๕๖๖
P. 33
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ธรรมะ คติสอนใจ
สุขทุกวัน ด้วยธรรมะ
เรื่อง... อิทธิบาทธรรม
มีค�าพูดประโยคหนึ่งว่า “ทุกความพยายาม ไม่อาจน�ามาซึ่งความส�าเร็จ แต่ทุกความส�าเร็จ ล้วนเกิดจาก
ความพยายาม” หมายถึงความส�าเร็จในชีวิตนั้น อาจต้องพบเจออุปสรรคต่างๆ มากบ้างน้อยบ้าง ซึ่งเป็นเรื่องปกติของ
การท�างานและการใช้ชีวิตทั่วไป เงื่อนไขส�าคัญของความส�าเร็จคือเมื่อมีอุปสรรคเกิดขึ้น เราจะสามารถเอาชนะอุปสรรค
นั้นได้อย่างไร มีวิธีการอย่างไรที่จะท�าให้ชีวิตประสบความส�าเร็จ ในทางศาสนาท่านให้ปฏิบัติตามหลักอิทธิบาท หมายถึง
หนทางสู่ความส�าเร็จ หรือ คุณเครื่องให้ถึงความส�าเร็จ และคุณธรรมที่น�าไปสู่ความส�าเร็จแห่งผลที่มุ่งหมาย มี ๔ ประการ
คือ
๑. ฉันทะ คือ การมีใจรักในสิ่งที่ท�า ใจที่รักอันเกิดจากความศรัทธาและเชื่อมั่นต่อสิ่งที่ท�า จึงจะเกิดผลจริงตาม
ควร และเป็นใจที่ศรัทธาและเชื่อมั่นต่อสิ่งนั้นอยู่เต็มเปี่ยม จึงจะเกิดความเพียรตามมา
๒. วิริยะ คือ ความมุ่งมั่นทุ่มเท เป็นความมุ่งมั่นทุ่มเททั้งกายและใจ ที่จะเรียนรู้และท�าให้เข้าถึงแก่นแท้ของสิ่งนั้น
เรื่องนั้น ถ้าหากกระท�าก็จะท�าจนเชี่ยวชาญจนเป็นผู้รู้ ถ้าหากศึกษาก็จะศึกษาให้รู้จนถึงรากเหง้าของเรื่องราวนั้นๆ ดังนั้น
ค�าว่า “วิริยะ” จึงหมายถึงความเพียรพยายามอย่างสูงที่จะท�าตามฉันทะหรือศรัทธาของตัวเอง จนเกิดความเพียรที่จะท�า
สิ่งนั้น ๆ อย่างจริงจัง
๓. จิตตะ คือ ใจที่จดจ่อและรับผิดชอบ เมื่อมีใจที่จดจ่อแล้วก็จะเกิดความรอบคอบ ศึกษาเรียนรู้ตรวจสอบอย่าง
สม�่าเสมอ สามารถปรับปรุงและแก้ไขการท�างานนั้นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
๔. วิมังสา คือ การทบทวนในสิ่งที่ได้คิดได้ท�ามา อันเกิดจาก การมีใจรัก (ฉันทะ) แล้วท�าด้วยความมุ่งมั่น (วิริยะ)
อย่างใจจดใจจ่อและรับผิดชอบ (จิตตะ) โดยใช้วิจารณญาณอย่างรอบรู้และรอบคอบ จึงน�าไปสู่การทบทวนตัวเอง
ดังนั้น “อิทธิบาท ๔” จึงมีความหมายส�าหรับทุกคนที่ต้องการจะเดินทางไปสู่ความส�าเร็จในชีวิตและการงาน
โดยมีหลักจ�าง่าย ๆ ว่า “พอใจงาน เพียรสู้งาน สนใจงาน ส�ารวจงาน” ดังบทประพันธ์ที่ว่า
อิทธิบาทสี่ล�้า เลิศคุณ
ฐานแห่งส�าเร็จหนุน ส่งให้
ธรรมสี่อย่างเจือจุน กันอยู่
ปฏิบัติครบถ้วนได้ สิ่งพร้อมอเนกอนันต์
คิดดี พูดดี ท�าดี
จัดท�าโดย กองอนุศาสนาจารย์ ยศ.ทร.
ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๕ เล่มที่ ๑ เดือน มกราคม พ.ศ.๒๕๖๖ หน้า ๒๑
