Page 10 - nmdNewsletter-6107

ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter

การพัฒนาสมอง

ให้มีสมรรถนะสูง

โดย น.ต.หญิง เบญจภัค สางห้วยไพร กองเวชกรรมป้องกัน พร.
การพัฒนาสมองให้มีสมรรถนะสูง ๑๒ ประการ ได้กล่าวถึงกุญแจสำาคัญไป ๖ ประการแล้ว ได้แก่ โภชนาการ การออก

กำาลังกาย การนอนหลับ การเพิ่มศักยภาพให้สมอง จุดรวมความสนใจ และกรอบความคิด ในฉบับนี้จะกล่าวถึงกุญแจสำาคัญ
ประการที่ ๗

กุญแจสำาคัญประการที่ ๗ คือ การรักษาสมดุลจากความเครียด สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยกับสมอง
สมองมีหลักการทำางานขั้นพื้นฐานในการดูแลความปลอดภัยให้ตัวเราเอง ถ้ามีภัยอันตรายใดคุกคามเข้ามา เราจะรีบตอบ
สนองอย่างรวดเร็ว แต่ถ้าเรารู้สึกปลอดภัยแล้ว เราจะผ่อนคลายและประมวลความคิดอย่างค่อยเป็นค่อยไป เราสามารถควบคุม
สภาวะอารมณ์ได้ เพื่อให้แน่ใจว่าเราจะตอบสนองในเรื่องใดๆ ได้อย่างเหมาะสม อารมณ์มีส่วนสำาคัญต่อการตัดสินใจ ต่อความสามารถ

ที่จะเรียนรู้และจดจำา ต่อการแยกแยะความแตกต่างในตัวบุคคล และต่อการสร้างความยืดหยุ่นและความสามารถในการปรับตัวกับ
ความท้าทายต่างๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัวเรา ดังนั้น การควบคุมอารมณ์ในสถานที่ทำางานจึงจำาเป็นต้องทำาให้ได้เป็นอย่างยิ่ง ถ้าสามารถ
ทำาได้จะส่งผลให้เกิดประโยชน์ ดังนี้

๑. เพื่อช่วยให้ปฏิบัติหน้าที่ได้สอดคล้องกับแนวทางด้านสุขอนามัยและความปลอดภัย
๒. เพื่อให้เกิดการสื่อสารอย่างมีประสิทธิผล สามารถสื่อสารได้ตามแนวทางที่กำาหนดไว้อย่างเหมาะสม
๓. เพื่อช่วยให้เกิดความหลากหลายทางความคิด

๔. เพื่อให้มีการเรียนรู้และการจดจำาที่ดีขึ้น
๕. เพื่อเสริมสร้างความร่วมมือ ความมุ่งมั่น ความน่าเชื่อถือ และความสัมพันธ์อันดีต่อกัน
๖. เพื่อให้เกิดสภาวะทางอารมณ์ที่ดี

การตอบสนองของสมองโดยเลือกว่าจะสู้หรือหนี (fight-or-flight)
สมองส่วน สมองส่วน

Prefrontal cortex Amygdala

(หัวหน้าใหญ่) เมื่อสมองรับรู้ว่าสิ่งที่อยู่ตรงหน้านั้นไม่ชอบ
เมื่อเกิดภาวะความเครียด สมอง มาพากลหรือมีความเสี่ยงอันตราย สมอง

ส่วนนี้จะสูญเสียความสามารถ ส่วนนี้จะลุกมาใช้วิธีการตอบสนองแบบ
ในการควบคุมความคิดที่เราจะ ตัดสินใจ “สู้หรือหนี” ซึ่งเป็นความคิดแบบ
วางแผน ตัดสินใจ และจดจำาสิ่ง สัญชาตญาณ โดยที่สมองส่วนนี้จะเข้ามาสั่ง

ใดๆ ที่มาของภาพ : https://www.google.co.th/prefrontal+cortex การแทนหัวหน้าใหญ่ของสมอง

สำาหรับกลุ่มคนที่มีความผิดปกติด้านความวิตกกังวลและตื่นตระหนกได้ง่ายนั้น ลักษณะอาการที่เราพบเห็นนั้นจะกระตุ้นให้

เกิดความคิดในเชิงลบอย่างรวดเร็วและเพิ่มความรู้สึกกลัว หรือเข็ดขยาดเข้าไปในสมอง ดังนั้น การเปลี่ยนความคิดในทางลบ เช่น
“ไม่นะ เราต้องมาเจอกับสภาพแบบนี้อีกแล้วเหรอ” ให้เป็นความคิดในเชิงบวก เช่น “เยี่ยมไปเลย ถือว่าเป็นสัญญาณที่ดีที่เราจะ
ได้รู้สึกตื่นตัวกับความท้าทายใหม่ๆ” ช่วยให้สมองเกิดความมุ่งมั่นในการใช้ความคิดกับเรื่องนั้นมากขึ้น และลดการตอบสนองในเชิง

ของความเครียดที่เกิดขึ้น

หน้า ๗ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๐ เล่มที่ ๗ เดือน กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๑