Page 15 - nmdNewsletter-6112
P. 15
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ให้ห่างไกลการบาดเจ็บ
ของเอ็นยึดข้อเข่า
นาวาเอก นพ.อิทธิพล ประสิทธิ์ด�ารง
ปัจจุบันผู้คนหันมาให้ความส�าคัญต่อสุขภาพกันมาก คนหนุ่มสาวยุคนี้จึงนิยมการเล่นกีฬาต่างๆ กันมากขึ้น อย่างไรก็ตาม
การบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาก็อาจเกิดขึ้นได้หากไม่ระมัดระวังอย่างเพียงพอ วันนี้เราจะมาท�าความรู้จัก การบาดเจ็บของเส้นเอ็นยึดข้อเข่า
ว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร
กายวิภาคของข้อเข่า
โครงสร้างที่ส�าคัญของข้อเข่า ประกอบด้วย เอ็นยึดข้อเข่า (ligament)
หมอนรองข้อ (meniscus) กระดูกอ่อนผิวข้อ (articular cartilage) เยื่อบุข้อเข่า
(synovial membrane) และระบบประสาทรับรู้ทิศทางของข้อ เอ็นยึดข้อเข่า
สามารถแบ่งคร่าวๆ ได้เป็น เอ็นภายนอกข้อเข่า ๒ เส้น ได้แก่ เอ็นยึดข้อเข่า
ด้านใน (MCL) เอ็นยึดข้อเข่าด้านนอก (LCL) และ เอ็นภายในข้อเข่า ๒ เส้น
ได้แก่ เอ็นไขว้หน้า (ACL) และเอ็นไขว้หลัง (PCL) เอ็นแต่ละเส้นจะท�าหน้าที่
ให้ความมั่นคงของข้อเข่า ในแต่ละทิศทางต่างๆ กัน ดังนั้นถ้าหากเอ็นเส้นใดเส้นหนึ่ง
ขาดก็จะท�าให้สูญเสียความมั่นคงในทิศทางนั้นๆ ไปอย่างมาก
นอกจากนี้ยังมีหมอนรองข้อเข่าด้านใน และด้านนอก (medial & lateral meniscus) ท�าหน้าที่รองรับแรงกระแทก
กระจายน�้าหนัก และป้องกันกระดูกอ่อนผิวข้อไม่ให้สึกกร่อนง่าย
โครงสร้างสุดท้ายคือ กระดูกอ่อนผิวข้อ ปกติจะมีลักษณะผิวเรียบ เป็นมัน และมีความยืดหยุ่น ท�าให้การเคลื่อนไหว
ของข้อราบรื่น ไม่สะดุด ไม่เจ็บปวด
การฉีกขาดของเอ็นเกิดขึ้นได้อย่างไร
การฉีกขาดของเอ็นไขว้หน้า เป็นการบาดเจ็บที่พบบ่อยที่สุดในกีฬาประเภทที่ต้องมีการกระโดดสูงๆ การวิ่งซิกแซ็ก
กล่าวคือ มีการเปลี่ยนทิศทางการวิ่งอย่างกะทันหัน เช่นในกีฬาฟุตบอล บาสเก็ตบอล วอลเล่ย์บอล เป็นต้น
การฉีกขาดของเอ็นที่แข็งแรงนี้มักไม่ได้เกิดจากการปะทะกันโดยตรง แต่เกิดจากการที่เราลดความเร็วของการวิ่ง
อย่างกะทันหันเพื่อที่จะเปลี่ยนทิศทางไปทางตรงกันข้าม หรือหลังกระโดดขณะเท้าลงสัมผัสพื้นแล้วเรารีบเปลี่ยนทิศทาง
กะทันหัน ในภาวะขณะนั้นจะเกิดแรงขึ้นอย่างมหาศาลในข้อเข่า ถ้าหากกล้ามเนื้อต้นขาไม่แข็งแรงเพียงพอ แรงทั้งหมด
ก็จะถูกส่งผ่านไปที่กระดูก และเส้นเอ็นยึดข้อเข่า ท�าให้เอ็นขาดได้ในทันที
ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๐ เล่มที่ ๑๒ เดือน ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๑ หน้า ๑๑
