Page 17 - ข่าวสารแพทย์นาวี ฉบับเดือน ธันวาคม ๒๕๖๔
P. 17
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ผู้สูงวัย ๕๐ +
โดย...ศิษฏ์ชายชล สุทธิพงศ์ MBA RN
ติดค้างกันไว้ ฉบับที่แล้วที่เราจบกันในเรื่องของการบริหารระบบกล้ามเนื้อกระดูก
เชิงกรานช่วงล่าง ในการเพิ่มพลังของการขับถ่ายของเสียทั้งทางอุจจาระและปัสสาวะ ที่เรา
เรียกกันว่า “ขมิบก้น” หรือ การบริหารการขมิบกล้ามเนื้อ ขอทบทวนกันอีกสักหน่อย ยังขอ
ย�้าเตือนกันอีกครั้งว่าได้ผลแน่นอน ในการฝึกฝนนั้นคือให้ท�าตัวเสมือนว่าเป็นการยับยั้งการ
ผายลมออกจากทวารหนัก โดยใช้กล้ามเนื้อติดกับกระดูกเชิงกรานด้านล่าง กลั้นเอาไว้ซัก
ประมาณ ๓ วินาที แล้วก็ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ๓ วินาที จังหวะนี้ให้นับเป็นหนึ่งรอบ ควรท�า
ติดต่อกันทั้งหมด ๑๐ ถึง ๑๕ รอบ ต่อการนับหนึ่งครั้งปฏิบัติ และขอแนะน�าให้ฝึกฝน ๓ ครั้ง ปฏิบัติในหนึ่งรอบวันกล้าท้าพิสูจน์ ไม่เชื่อ
ก็ต้องเชื่อว่าผลลัพธ์ที่เปลี่ยนแปลงไปนั้น เป็นที่พึงพอใจกับท่านสูงวัยร้อยเปอร์เซ็นต์
คราวนี้เรามาคุยกันต่อในเรื่องของระบบความจ�า และทักษะของการใช้ความคิด ว่าก�าลังจะเกิดอะไรขึ้นกับผู้สูงวัย ในส่วนของ
ความคิดความจ�า สมองของท่านก�าลังเสื่อมสภาพลงไปตามอายุขัย โดยทางธรรมชาติอยู่แล้ว ซึ่งอาจจะมีผลกระทบเพียงเล็กน้อย
ในช่วงแรกๆ แต่เมื่อเวลาล่วงเลยไปจน อายุมากขึ้น ๗๐ - ๘๐ ปี ทักษะในการใช้ความคิดระบบความจ�าเสื่อมถอยก็จะเพิ่มพูน ยกตัวอย่างเช่น
ท่านสูงวัยที่มีสุขภาพดีสมบูรณ์ อาจจะหลงลืมชื่อหรือค�าบางค�า หรือค�าศัพท์ที่เคยคุ้นเคย คุ้นหู ได้ง่ายๆ อาจมีการรวมความยากล�าบาก
ในการด�าเนินกิจกรรม หรือกิจวัตรที่เกิดขึ้นพร้อมๆ กัน ในเวลาเดียวกัน คือท�าหลายๆ อย่าง ในเวลาเดียวกัน เช่น ซักผ้าด้วยเครื่องซักผ้า
ในขณะเดียวกันก็ปรุงอาหารในครัวท�าแกงเขียวหวานไก่ แล้วลืมไปว่าซักผ้าปล่อยอยู่ในเครื่องจนสีตกใส่กัน หรือหุงข้าว ท�าน�้าพริกปลาทู
ในขณะที่ปลาทูอยู่บนกระทะก็ท�าน�้าพริกไปด้วยในเวลาเดียวกัน จนอาจจะลืมว่าก�าลัง
ทอดปลาทูอยู่จนเกือบไหม้แล้วมีกลิ่นไหม้เริ่มออกมา หรือก�าลังต้มกะทิในแกงเขียวหวาน
แล้วมาหั่นมะเขือ แทนที่จะใส่ในแกงเขียวหวานกลับไปใส่ในครกน�้าพริกแทนเป็นต้น
หรือหลงใส่เครื่องเทศผิดในขณะปรุงอาหาร อันนี้คือทักษะในการจัดล�าดับความคิด
ท�ากิจกรรมต่างๆ พร้อมๆ กันในเวลาเดียวกัน จะเสื่อมลงไปเรื่อยๆ ดังนั้นคนสูงอายุควร
จะท�าแต่ทีละชิ้นงานให้เสร็จก่อน แล้วจึงเริ่มงานที่สองได้ และต้องท�าให้เสร็จถึงจะเริ่ม
ไปท�างานชิ้นที่สามได้เป็นล�าดับ กิจกรรมท�าทีละขั้นตอนท�าอย่างหนึ่งอย่างใดให้ลุ่ล่วง
บางท่านก็เคยลืมกุญแจรถ กุญแจบ้าน หรือแม้กระทั่งโทรศัพท์มือถือไว้ในตู้เย็น แล้วก็หาไม่เจอว่าเอาไปวางไว้ที่ไหนในบ้าน
อันนี้ไม่ต้องสูงวัยก็เป็นได้ คืออาจจะขาดสติช่วงนั้น คิดเรื่องราวต่างๆ พร้อมกันในเวลาเดียวกัน อาจมีช่วงหนึ่งที่สติไม่อยู่กับตัวเอง
เป็นได้กับทุกช่วงอายุขัยไม่จ�าเป็นต้องสูงวัย แก้ได้โดยสติต้องอยู่กับตัว ส่วนสตางค์ต้องอยู่ในกระเป๋า โทรศัพท์มือถือต้องห้อยคอ
ไม่ใช่ถือเอาไว้ แล้วแอร์พอดเสียบหูเอาไว้เลย คราวนี้การลืมมือถือยากหน่อย นอกเรื่องไปนิด ก็จะชวนคิดเหมือนกัน ถ้าลองนึกว่า ไม่ต้อง
ใช้วัตถุเหล่านี้ที่ต้องถือติดตัวไปตลอด แต่ใช้ดวงตาหรือลายนิ้วมือ หรือเสียงของแต่ละคน บ่งบอกความเป็นตัวตน หรือพิสูจน์ว่าเป็น
คนๆ นั้นจริง แล้วก็จะท�าตามเราสั่งได้ เช่นว่าไม่ต้องถือกุญแจรถอีกต่อไป ใช้ลายนิ้วมือหรือดวงตาปลดกุญแจล็อกรถยนตร์ เปิดประตู
เข้าไปนั่งที่คนขับ ใช้นิ้วทาบบนจอสตาร์ทเครื่องยนต์แล้วขับรถไปได้เลย คราวนี้ก็ไม่ต้องห่วงจะลืมกุญแจไว้ที่ไหนแล้ว
ไม่ต้องพกกระเป๋าสตางค์ ใช้ลายนิ้วมือ ดวงตา จ่ายเงินผ่านระบบธนาคาร หรือว่าใช้นาฬิกาข้อมือเป็นโทรศัพท์มือถือแทน
จะได้ไม่ต้องลืมมือถือสูญหายอีกต่อไป เอ..ฝันไป คิดไปเลยเถิดซะแล้ว กลับมาที่การเสื่อมของสมองและเสื่อมทักษะทางความคิด
เมื่อรู้อย่างนี้แล้วควรจะต้องท�าอะไรบ้างในตอนนี้เพื่อเตรียมตัวกับสถานการที่อาจจะเกิดขึ้นคือ ลดการเสื่อมสภาพการรับรู้ควบคุมระบบ
ความคิดมีแนวทางตามล�าดับดังนี้
ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๓ เล่มที่ ๑๒ เดือน ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๔ หน้า ๑๔
