Page 22 - 2feb64
P. 22
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ธรรมะกับคติธรรมสอนใจ
เรื่อง...ข้อคิดจากใบและดอกบัว
ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่น่าอัศจรรย์ของใบบัว คือใบบัวจะไม่หันใบไปในทิศที่มืด จะหันใบไปในทิศที่สว่างเสมอๆ
กล่าวคือ เมื่อดวงอาทิตย์ขึ้นทางใด ใบบัวจะหันไปทิศทางนั้น เมื่อมีเงามืดเคลื่อนมาทาบทับ ใบบัวจะเอนหรือเอียงใบไปหา
แสงสว่าง ไม่ยอมให้ความมืดเข้ามาครอบง�า ดอกบัวก็เช่นกันแม้เกิดจากโคลนตม แต่ไม่จมอยู่ในโคลนตม ชูดอกขึ้นโผล่พ้นน�้า
ตลอดเวลา ระดับน�้าสูงขึ้นเพียงใด ดอกบัวจะไม่ยอมจมอยู่ใต้น�้า ยืดตัวขึ้นพ้นน�้าจนได้
เมื่อมองใบบัวและดอกบัว ท�าให้ได้ข้อคิด ๓ ประการคือ
๑. มนุษย์จะสุข หรือทุกข์ ประการหนึ่งอยู่ที่มุมที่มอง หากมองแล้วปรุงแต่งไปตามความรู้สึก เมื่อชอบก็จะสุข
เมื่อชังก็จะทุกข์ ต่อเมื่อมองตามสภาวะที่เป็นเช่นนั้นจริงๆ ก็จะเลือกสุขหรือทุกข์ได้ โดยเฉพาะการปิดอายตนะที่เข้าไปสัมผัส
รับรู้เสียบ้าง เช่น ปิดหูซ้ายขวา ปิดตาสองข้าง ปิดปากเสียบ้าง เป็นต้น กล่าวคือ สิ่งใดไม่ดี ก็ไม่หันไปดู ไม่หันหูไปฟัง เลือกดู
เลือกฟังแต่สิ่งดีมีสาระ ดังใบบัวหนีเงามืด หันไปทิศสว่าง ฉะนั้น
๒. มนุษย์อยู่ท่ามกลางโลกธรรมทั้งส่วนที่น่าชอบใจ ได้แก่ มีลาภ มียศ สุข สรรเสริญอันเป็นเหตุให้ลุ่มหลงปลื้มใจ
และไม่น่าชอบใจ ได้แก่ เสื่อมลาภ เสื่อมยศ ทุกข์ นินทา อันเป็นเหตุให้ระทมทุกข์ ต้องพยายามไม่จมปลักอยู่ในโลกธรรม
ดังกล่าว คือ ไม่ให้เข้ามามีอิทธิพลต่อชีวิตของตน ดุจดอกบัวเกิดจากโคลนตม แต่ไม่จมปลักในโคลนตม ฉะนั้น
๓. ทุกข์กับธรรมแยกจากกันไม่ได้ ไม่มีทุกข์ก็ไม่เห็นธรรม เพราะเห็นทุกข์จึงเห็นธรรม ดังนั้น เมื่อใดมีทุกข์ ขอให้
ตระหนักว่าจะต้องยกจิตเหนือทุกข์ให้ได้ จะรักษาใจมิให้อกุศลและทุกข์แปดเปื้อน ดุจดอกบัว ไม่ยอมจมอยู่ใต้น�้า สามารถ
เจริญเติบโตชูดอกพ้นน�้าอย่างสวยสดงดงาม ฉะนั้น
ดังนั้น เมื่อเห็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่น่าอัศจรรย์ของใบ และดอกบัว เพียงพิจารณาสักนิดก็ได้ข้อคิดดังกล่าว
เรื่อง...ข้อคิดจากรองเท้า
รองเท้าที่สวมใส่กันทุกวัน พอนานไปก็ช�ารุดทรุดโทรมตามกาลเวลา สุดท้ายก็ทิ้งลงถังขยะไม่มีอะไรให้คิด หากสังเกตดูดีๆ
บางทีรองเท้าเก่าก็สอนใจได้เช่นกัน เช่น ริ้วรอยแห่งความบอบช�้าของรองเท้าที่ผ่านการเดินทางมาอย่างสมบุกสมบัน แม้ทุกย่างก้าว
จะสร้างความบอบช�้าให้กับมันมากขึ้นเรื่อยๆ ก็ตาม แต่มันก็ยังคงท�าหน้าที่อย่างทรหด ปกป้องฝ่าเท้าของผู้ที่เหยียบย�่าอยู่บนตัวมัน
ได้อย่างดีเยี่ยมจนวินาทีสุดท้าย เป็นต้น คุณสมบัติของรองเท้าที่ดี คือความทนทาน ซึ่งเปรียบได้กับคุณธรรมที่ยอดเยี่ยมของมนุษย์
คือความอดทน
ความอดทน หมายถึง ความมีใจหนักแน่น ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค ปัญหา หรือความยากล�าบากต่างๆ ที่เข้ามาขัดขวาง
ทางแห่งความส�าเร็จ มี ๔ ลักษณะ คือ
๑. ทนต่อความล�าบากตรากตร�า คือ ไม่ว่าจะเหนื่อยยากล�าบากในการท�างาน หรือสร้างคุณงามความดีใดๆ ก็ตาม
หากต้องท�าเพื่อความส�าเร็จอันมีสุขเป็นเป้าหมายก็ต้องอดทนไม่ย่อท้อต่ออากาศร้อนหนาวหรืออุปสรรคที่ถาโถม
๒. ทนต่อทุกขเวทนา ก็คือ อดทนต่อความเจ็บปวด ความรู้สึกทางกาย และทางใจทั้งหลายที่เป็นไปเพื่อความไม่สบาย
กายไม่สบายใจ เช่น ความเจ็บปวด บาดแผล โรคภัยไข้เจ็บ เป็นต้น
๓. ทนเจ็บใจ บางทีอาจมีใครมาท�าอะไรให้ต้องเจ็บใจ ไม่พอใจ ต้องพยายามข่มใจอดทนต่อความเจ็บใจหรือความไม่พอใจ
นั้นให้ได้ เพื่อรักษาอาการให้อยู่ในสภาวะที่ปกติ ไม่เป็นไปตามอ�านาจของความเจ็บใจดังกล่าว
๔. ทนต่ออ�านาจกิเลส คือ ไม่ให้ความโลภ ความโกรธ ความหลง มีอ�านาจเหนือใจมีสติปัญญารู้เท่าทันอยู่ตลอดเวลา
ดังนั้น ความอดทน จึงเป็นคุณสมบัติอันเปี่ยมคุณภาพแห่งความเป็นมนุษย์ พระพุทธองค์ตรัสว่า ขนฺติ ตโป ตปสฺสิโน
ความอดทน เป็นตปะ (ตบะ) ของผู้พากเพียร ผู้ที่จะพิชิตความส�าเร็จในทุกกรณีจึงต้องมีความอดทนเป็นอาวุธประจ�าตนเสมอ
จัดท�าโดย กองอนุศาสนาจารย์ ยศ.ทร.
หน้า ๑๘ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๓ เล่มที่ ๒ เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๖๔
