Page 20 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน มกราคม ๒๕๖๖
P. 20
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
ริ้นทะเล...ตัวเล็กกัดเจ็บลึก
โดย...เรือโทหญิง กานดา มั่นคง
อาจารย์พยาบาล ภาควิชาพื้นฐานการพยาบาล
ต่อจากฉบับที่แล้ว วิทยาลัยพยาบาลกองทัพเรือ ศูนย์วิทยาการ กรมแพทย์ทหารเรือ
การป้องกันการถูกริ้นทะเลกัด
วิธีการป้องกันการถูกริ้นทะเลกัด มีดังนี้
๑. สวมใส่เสื้อแขนยาว กางเกงขายาว สวมถุงมือ ถุงเท้า และหมวก เพื่อป้องกันไม่ให้ริ้นทะเล มากัดที่ผิวหนังได้
๒. ควรหลีกเลี่ยงการไปชายทะเล หรือป่าชายเลนในช่วงเวลา ๐๗.๐๐ – ๐๘.๐๐ น. และ ๑๖.๐๐ – ๑๗.๐๐ น.
เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่ริ้นทะเลออกหาอาหาร
๓. ส�าหรับผู้ที่เคยมีอาการแพ้ริ้นทะเล ควรฉีดสเปรย์ที่มีสารในการป้องกันริ้นทะเล หรือป้องกันแมลง เช่น สเปรย์
ตะไคร้หอม ก่อนไปชายทะเล หรือป่าชายเลน
๔. ส�าหรับผู้ที่มีอาการแพ้ได้ง่าย ควรเตรียมยาแก้แพ้ติดตัวไปด้วย เพื่อป้องกันการเกิดอาการแพ้ที่รุนแรง
การปฐมพยาบาลเมื่อถูกริ้นทะเลกัด
๑. หยุดกิจกรรมที่ท�าอยู่ และออกจากบริเวณที่มีริ้นทะเลทันที เนื่องจากขณะริ้นทะเลดูดเลือดจะปล่อยฮอร์โมน
ไปในอากาศ เพื่อส่งสัญญานให้กับฝูงริ้นทะเลที่เหลือมาดูดเลือดด้วย
๒. อาบน�้าล้างตัวด้วยน�้าสะอาด และสบู่อ่อน ๆ
๓. ประคบเย็นเพื่อบรรเทาอาการปวด เนื่องจากการประคบเย็นช่วยท�าให้เส้นเลือดหดตัว มีการดูดซึมน�้ากลับ
เข้าหลอดเลือดช่วยให้ยุบบวม ลดอาการปวด โดยให้ประคบด้วยน�้าแข็ง น�้าเย็น หรือเจลประคบเย็นแบบส�าเร็จรูปทันที
ภายใน ๒๔ - ๔๘ ชั่วโมง โดยประคบนาน ๒๐ - ๓๐ นาที วันละ ๒ - ๓ ครั้ง
๔. ใช้ปูนแดงป้ายบาง ๆ บริเวณที่ถูกกัดเพื่อให้ทุเลาจากอาการเจ็บปวดและยุบบวม เนื่องจากปูนแดงมีคุณสมบัติ
ในการช่วยลดอาการแสบร้อน อาการคัน ช่วยให้การอักเสบไม่ลุกลามมากขึ้น
๕. ทาคาลาไมน์โลชั่น บริเวณที่คัน คาลาไมน์โลชั่น หรือ ยาคาลาไมน์ (Calamine lotion) เป็นยาน�้าแขวนตะกอน
(แป้งน�้าสีชมพู) ที่ใช้บรรเทาอาการคันตามผิวหนัง โดยมีตัวยาส�าคัญ คือ ซิงค์ออกไซด์ หรือซิงค์คาร์บอเนตเป็นส่วน
ประกอบ และยังมีตัวยาอื่นที่ช่วยเสริมฤทธิ์ในการรักษา เช่น ไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine HCL) หรือคลอเฟนิรามีน
(Chlorpheniramine) ที่เป็นยาแก้แพ้, การบูร (Camphor) และเมนทอล (Menthol Crystal) ที่มีสรรพคุณแก้ปวด แก้คัน
ท�าให้เย็น
๖. หากมีอาการคันมาก ควรทาครีมไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) ๑% เพื่อบรรเทาอาการคัน ไฮโดรคอร์ติโซน
เป็นยาสเตียรอยด์ที่ใช้รักษาการอักเสบตามอวัยวะต่างๆ เช่น ผิวหนัง สามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาทั่วไป โดยมีข้อระวัง
ดังนี้
- ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์กับเด็กอายุต�่ากว่า ๑๒ ปี หรือก�าลังตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร
- ทาครีมลงบนตุ่มนูนโดยตรง ไม่ใช่ผิวบริเวณรอบๆ
- หลีกเลี่ยงการใช้ครีมไฮโดรคอร์ติโซนเกิน ๗ วัน ยกเว้นตามค�าสั่งแพทย์
๗. หากมีอาการคันมาก โดยใช้ยาทาข้างต้นแล้วไม่ดีขึ้น ให้รับประทานยาแก้แพ้ร่วมด้วย เช่น ยาคลอเฟนิรามีน
(Chlorpheniramine) อยู่ในกลุ่มยาแก้แพ้ ออกฤทธิ์โดยต้านการท�างานของสารฮีสทามีนซึ่งเป็นสารที่ระบบภูมิคุ้มกัน
ของร่างกายสร้างขึ้น และก่อให้เกิดปฏิกิริยาต่อภูมิแพ้ ยาคลอเฟนิรามีนจึงใช้บรรเทา อาการแพ้ และอาการคัน นอกจากนี้
หน้า ๘ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๕ เล่มที่ ๑ เดือน มกราคม พ.ศ.๒๕๖๖
