Page 12 - 01-05-62

ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter

ฟันร้าว : สาเหตุ วินิจฉัย และการรักษา

Cracked tooth : Etiology, Diagnosis and treatment

น.ต.หญิง นงณัฐ ชรากร ทันตแพทย์ กองทันตกรรมที่ ๑ ศทก.พร.

บทคัดย่อ
ฟันร้าวเป็นโรคที่พบบ่อยในคลินิกทันตกรรม และเป็นภาวะที่สร้างความสับสนให้แก่ทันตแพทย์ผู้ปฏิบัติงานได้มาก
เนื่องด้วยเป็นโรคที่มีความหลากหลาย ทั้งในแง่ของลักษณะของอาการของผู้ป่วย ความซับซ้อนในการวินิจฉัยฟันร้าว และ

วางแผนการรักษา การรักษาที่ประสบความส�าเร็จจะต้องอาศัยการตรวจวินิจฉัย การประเมินสภาพของโรค และการเลือก
แผนการรักษาที่เหมาะสม บทความนี้จัดท�าขึ้นเพื่อทบทวนความรู้เกี่ยวกับลักษณะ ปัจจัยเสี่ยง การตรวจวินิจฉัย การป้องกัน

และแนวทางในการรักษาฟันร้าวที่เหมาะสม

ค�าส�าคัญ : ฟันร้าว การวินิจฉัย การรักษา

Abstract
Cracked teeth are a common problem for both patients and dentists in clinical practice. Accurate

diagnosis and appropriate treatment are complicated due to lack of understanding its various clinical
characteristics. Successful treatment has been associated with appropriate diagnosis , proper evaluation and
management. The purpose of this article is to review the clinical features, the risk factors, diagnosis, prevention

and proper treatment for cracked teeth.

Keyword : cracked tooth, diagnosis, treatment

บทน�า

ในการปฏิบัติงานประจ�าวันของทันตแพทย์นั้น พบว่าโดยมากแล้วสิ่งที่น�าผู้ป่วยมายังคลินิกทันตกรรม คือ อาการปวด
และเสียวฟัน ซึ่งมีสาเหตุจากพยาธิสภาพต่างๆ สาเหตุของอาการปวดส่วนใหญ่ ได้แก่ ฟันคุด และเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟัน
อักเสบ เนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันอักเสบเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ฟันผุ ฟันสึก ฟันร้าว ฟันร้าวเป็นหนึ่งในสาเหตุ

ของอาการปวดฟันที่สร้างความสับสนให้แก่ทันตแพทย์ผู้ปฏิบัติงานได้มาก เนื่องด้วยเป็นโรคที่มีความหลากหลาย ทั้งในแง่ของ
ลักษณะของอาการของผู้ป่วย ความซับซ้อนในการตรวจวินิจฉัยฟันร้าว และแผนการรักษา บทความนี้จัดท�าขึ้นเพื่อทบทวน

ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดฟันร้าว การวินิจฉัย และการรักษาฟันร้าว เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการรักษาผู้ป่วยต่อไป
นิยามของฟันร้าว

สมาคมทันตแพทย์รักษารากฟันแห่งอเมริกา (AAE 2008) ได้ให้ความหมายว่า ฟันร้าว (cracked tooth) คือ การแตกร้าว
ของฟันโดยไม่สมบูรณ์ โดยมักจะเริ่มจากตัวฟันลงไปยังบริเวณใต้เหงือก โดยมากมักจะแตกในแนว mesiodistal รอยแตกอาจ
จะขยายไปยังสันริมฟันข้างใดข้างหนึ่ง หรือผ่านไปยังด้านข้างของตัวฟัน รอยแตกอาจจะอยู่แค่ในบริเวณตัวฟัน หรือขยายจาก

ตัวฟันลงไปยังส่วนของรากฟันก็ได้ โดยมากจะพบในฟันกรามล่างปัญหาหลัก ของการมีรอยร้าวในตัวฟัน คือ การมีช่องทางให้
เชื้อแบคทีเรียเข้าไป ซึ่งท�าให้เกิดการอักเสบ และเกิดพยาธิสภาพต่างๆ ของเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันตามมา และการพบรอย
ร้าวในตัวฟันเป็นแค่การตรวจพบเท่านั้น ซึ่งจะต้องท�าการวินิจฉัยพยาธิสภาพของเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันและพยาธิสภาพ

รอบรากฟันต่อไป

หน้า ๗ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๑ เล่มที่ ๕ เดือน พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒