Page 10 - 11Nov63

ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter

การพัฒนาแนวทางการป้องกัน

ภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ ABK Model

โดย...ร.อ.วิเชียร ศรีภูธร ประจ�ำแผนกสร้ำงเสริมสุขภำพ กองเวชกรรมป้องกัน
รพ.อำภำกรเกียรติวงศ์ ฐท.สส. ต่อจากฉบับที่แล้ว

ส�าหรับการพัฒนาแนวทางการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ ABK Model นั้น ถูกออกแบบโดยอาศัยองค์ความรู้จากประสบการณ์
ของบุคลากรที่ได้มีโอกาสไปศึกษาดูงานทางด้านประสาทจิตวิทยาทั้งในและต่างประเทศ เช่น ASAN Medical Center, สาธารณรัฐเกาหลีใต้
Traumatic Brain Injury (TBI) and Posttraumatic Stress Disorder (PTSD) ณ สถาบัน The Mediant, ประเทศเนเธอร์แลนด์
รวมทั้งความรู้จากการเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ โครงการพัฒนาและป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ ที่กระทรวงสาธารณสุขได้จัดขึ้น

นอกจากนี้ยังน�าองค์ความรู้ที่ได้จากการศึกษาวิจัย เรื่อง การศึกษาลักษณะความบกพร่องทางประสาทจิตวิทยาและคุณภาพชีวิตในกลุ่มผู้สูงอายุ
ซึ่งได้รับทุนการสนับสนุนการวิจัยจากส�านักงานวิจัยและพัฒนาการทางทหารกองทัพเรือ ปี งป.๖๐ มาประยุกต์ใช้พัฒนาแนวทางดังกล่าว
เพื่อให้เหมาะสมกับบริบทของปัญหาของผู้สูงอายุในพื้นที่ อ.สัตหีบ จว.ชลบุรี
๒. ล�าดับขั้นตอนการด�าเนินกิจกรรมพัฒนา Flow Chart (แผนภูมิ) ของวิธี/แนวทางปฏิบัติที่เป็นเลิศ ติดตาม

อาการ/เฝ้าอาการ
๓. ผลการด�าเนินการ
กิจกรรมชมรมผู้สูงอายุ
ขั้นตอนการด�าเนินงาน มีดังนี้
๓.๑. Plan การก�าหนดออกแบบวิธีการท�างาน ติดตามอาการ/เฝ้าอาการ
คัดกรองภาวะสมองเสื่อม
๓.๑.๑ ทบทวนถึงปัญหาและอุปสรรคหรือข้อจ�ากัดที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน (Cognitive Screening)
ที่ผ่านมา ตรวจวินิจฉัยทางประสาทจิตวิทยา
(Neuropsychological Test)
๓.๑.๒ ประชุมร่วมกันวางแผนระหว่างทีมสหวิชาชีพ เพื่อก�าหนดขั้นตอน
และพัฒนาแนวทางการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ ABK Model โดยอาศัยความรู้ ความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อม พบ จิตแพทย์

และประสบการณ์ที่ได้รับจากการศึกษาดูงานทั้งในและต่างประเทศ รวมถึงองค์ความรู้
ไม่พบ
ที่ได้จากการศึกษาวิจัยที่ได้ด�าเนินการใน ปี งป.๖๑
โปรแกรมกระตุ้นสมอง
๓.๑.๓ ก�าหนดเครื่องมือคัดกรองหรือแบบประเมินภาวะสมองเสื่อมให้เหมาะสม (Cognitive Stimulation)
กับบริบทของปัญหา

๓.๑.๔ ร่วมกันออกแบบโปรแกรมกระตุ้นสมองป้องกันภาวะสมองเสื่อมใน โปรแกรมกระตุ้นสมอง
หลังเข้าโปรแกรม
ผู้สูงอายุ (Cognitive Stimulation) โดยใช้องค์ความรู้ ข้อ ๓.๑.๒ (Cognitive Function)
๓.๒ Do การลงมือปฏิบัติตามแผน
๓.๒.๑ น�าแบบคัดกรองไปใช้ พร้อมทั้งวิเคราะห์ปัญหาหรือข้อขัดข้องใน
ความสามารถสมอง แย่ลง
การใช้งาน (Cognitive Function)
๓.๒.๒ น�าโปรแกรมที่ได้ออกแบบไว้ ไปใช้กับผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโปรแกรม ดีขึ้น
พร้อมกับพิจารณาว่ามีกิจกรรมใดที่ยากหรือง่ายจนเกินไป จนท�าให้ผู้สูงอายุเกิดความรู้สึก
เข้าโปรแกรมฯ ต่อเนื่อง
อ่อนล้าหรือเบื่อหน่ายไม่อยากให้ความร่วมมือ

๓.๓ Study การเรียนรู้ที่ได้จากการลงมือท�า
๓.๓.๑. วิเคราะห์ผลจากการประเมินคัดกรอง จากการด�าเนินงานปัญหาข้อขัดข้องที่พบ คือ จ�านวนบุคลากรไม่เพียงพอ
เนื่องจากปัจจุบันมีเพียงนักจิตวิทยาคลินิกเท่านั้นที่เป็นผู้ท�าการประเมินคัดกรอง ซึ่งไม่เพียงพอต่อจ�านวนผู้สูงอายุที่เพิ่มมากขึ้น ส�าหรับ
ข้อเสนอแนะ ควรมีการจัดฝึกอบรมการใช้แบบประเมินคัดกรองภาวะสมองเสื่อมให้แก่ทีมสหวิชาชีพ เช่น พยาบาล หรือเจ้าหน้าที่

สายแพทย์ ให้สามารถใช้แบบประเมินคัดกรองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หน้า ๗ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๒ เล่มที่ ๑๑ เดือน พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๓