Page 14 - ข่าวสารแพทย์นาวีฉบับเดือน สิงหาคม ๒๕๖๖
P. 14
ข่าวสารแพทย์นาวี : Naval Medical Newsletter
การผ่าตัดทางเดินอาหาร
เพื่อรักษาโรคอ้วนและเมแทบอลิก
โดย... น.ท.ปวัน จันท์แสนโรจน์ รองประธานกรรมการคลินิกโรคอ้วน
หัวหน้าส�านักวิจัยและการจัดการความรู้ รพ.สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พร.
โรคอ้วน และเมแทบอลิกเป็นปัญหาสาธารณสุขที่ส�าคัญปัญหาหนึ่งของประเทศไทยและทั่วโลก ซึ่งสถิติประชากรมี
ปัญหาโรคอ้วนมากขึ้นเรื่อยๆ ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา โรคอ้วนแบ่งตามระยะได้ตามตารางที่ ๑ อุบัติการณ์ในประเทศไทย
พบว่ามีการเพิ่มขึ้นของผู้ป่วยโรคอ้วนระดับที่ ๑ และ ๒ ในปี พ.ศ.๒๕๓๔ จาก ๑๘.๒% และ ๓.๑% เป็น ๒๖% และ ๙%
ในปี พ.ศ.๒๕๕๒ โรคอ้วนไม่ได้ส่งผลต่อรูปลักษณ์และอุปสรรคในการใช้ชีวิตประจ�าวันเท่านั้น ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อ
สุขภาพกาย และสุขภาพจิตโดยตรง และยังเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ส�าคัญต่อการเกิดโรคร่วมต่างๆ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
โรคหัวใจ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคกระดูกเสื่อม และอื่นๆ โรคร่วมดังกล่าวไม่ใช่เพียงแค่ท�าให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่แย่ลง
และอายุขัยสั้นลงเท่านั้น ยังส่งผลกระทบอย่างมากต่อเศรษฐกิจและสังคม เนื่องจากต้องมีการดูแลรักษายาวนานมีค่าใช้จ่ายสูง
ต่อเนื่อง ในปี พ.ศ.๒๕๕๕ พบว่าค่าใช้จ่ายในการดูแลโรคร่วมที่เกิดจากโรคอ้วนคิดเป็นสัดส่วนมากถึง ๐.๑๓% ของผลิตภัณฑ์
มวลรวมของประเทศ (gross domestic product, GDP) หรือคิดเป็นจ�านวน ๑๒,๑๔๒ ล้านบาท
ค่าดัชนีมวลกาย (กก/ตารางเมตร)
เกณฑ์ของ WHO
น�้าหนักเกิน โรคอ้วนระดับ ๑ โรคอ้วนระดับ ๒ โรคอ้วนระดับ ๓
เกณฑ์ของอเมริกา และยุโรป >๒๕ >๓๐ - ๓๔.๙ >๓๕ - ๓๙.๙ >๔๐
เกณฑ์ของเอเชีย (รวมถึงประเทศไทย ) >๒๓ >๒๗.๕ - ๓๒.๔๙ >๓๒.๕ – ๓๗.๕ >๓๗.๕
หัวใจส�าคัญของการรักษาโรคอ้วน และเมแทบอลิก คือ การปรับพฤติกรรมสุขภาพอย่างสมดุล โดยการควบคุมพลังงาน
ที่ได้รับในแต่ละวันให้เหมาะสม เป็นพลังงานจากอาหารที่มีคุณภาพดี สารอาหารครบถ้วน และการออกก�าลังกายอย่างสม�่าเสมอ
แต่ในกรณีที่ผู้ป่วยมีภาวะโรคอ้วนระดับ ๒ ขึ้นไป การปรับพฤติกรรมสุขภาพเพียงอย่างเดียวอาจได้ผลไม่เต็มที่ การผ่าตัด
ทางเดินอาหารเพื่อลดน�้าหนักและรักษาภาวะเมแทบอลิก จึงมีบทบาทส�าคัญในการรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้
การผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหาร การผ่าตัดบายพาสทางเดินอาหาร
รูปที่ ๑ : การผ่าตัดทางเดินอาหารเพื่อลดน�้าหนักวิธีมาตรฐาน (รูปจาก CPG-SECOMS รพ.สงขลานครินทร์)
หน้า ๑๑ ข่าวสารแพทย์นาวี ปีที่ ๖๕ เล่มที่ ๘ เดือน สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๖
